“The Washington Post” qəzetində Natali Ellisonun ABŞ prezidenti Donald Trampın tərəfdarlarının kimlər olduğu, onun tərəfdarlarının “koalisiyasına” hansı dairələrin daxil olması və ya başqa sözlə, onun əsas seçki dairələrinin kimlər olduğu barədə məqalə dərc olunub. Müəllifin sözlərinə görə, bu dairədə Respublika Partiyası üçün ənənəvi komponentlər hesab edilən 4 əsas komponent var. Onlar Trampdan əvvəl Respublikaçılar Partiyasını dəstəkləyiblər və Trampdan sonra da həmin partiyanın seçki dairəsinin nüvəsi olmağa davam edəcəklər.
Bu təbəqələrin müxtəlif prioritetləri var, lakin bütün bunlara baxmayaraq, mühafizəkar siyasi platformada özlərini kifayət qədər rahat hiss edirlər. Bu komponentləri təqdim edək.
• Söhbət ilk növbədə bazar iqtisadiyyatını, aşağı vergiləri və “kiçik hökuməti” dəstəkləyən “ənənəvi respublikaçılardan” gedir. Onlar Trampı perspektivli lider kimi qəbul ediblər, lakin gündəlikdəki bütün məsələlərdə onunla razılaşmırlar. Onlar təcridçiliyin tərəfdarları deyil, immiqrasiya məsələləri və “sosial mühafizəkarlıq” onlar üçün birinci dərəcəli əhəmiyyət kəsb etmir. Trampın prezidentliyi dövründə onların rolu azalıb, amma əslində onların sıralarından partiya elitasının nümayəndələri – senatorlar və qubernatorlar gəlir. Və buna görə də bu elitanın seçiciləri Tramp üçün önəmlidir. Yeri gəlmişkən, partiyanın maliyyəçilərinin əhəmiyyətli bir hissəsi məhz bu təbəqəyə yönəlib.
• İkinci təbəqə kiçik hökuməti və sərt büdcə siyasətini dəstəkləyən “tərəfdarlar kohortu” adlanan təbəqədir. Bu qrupun liderləri bəzən maliyyə siyasətinin özündə də prezidentlə razılaşmırlar. “Tərəfdarlar qrupunun” nüfuzlu nümayəndələrinə Ted Kruz, Ron DeSantis, Rend Pol və başqaları daxildir. Trampın onlara münasibəti pisləşə bilər, lakin gələcək rəqiblər kimi onlar bir-birindən kifayət qədər ehtiyatlıdırlar.
• Üçüncü qrup “sağ dindarlardır”. Bu qrup xüsusilə 2016-cı ildə Trampın tərəfdarı oldu və bu xətti bu günə qədər davam etdirir, baxmayaraq ki, Trampı yüksək əxlaqlı insan hesab etmək olduqca çətindir. 2016-cı ildə Trampın qələbəsini təmin edən əsas təbəqələrdən biri də “sağ dindarlar” idi. Həmin qələbə sayəsində o dövrdə aborta münasibət daha sərtləşdi. Lakin 2024-cü il seçki kampaniyası zamanı Tramp bu məsələyə kifayət qədər çevik münasibət göstərdi ki, bu da Amerika reallığı üçün kifayət qədər ağrılıdır. Təbii ki, bu, onların xoşuna gəlməsə də, ondan üz döndərmələrinə səbəb olmadı. Demək olar ki, bütün respublikaçılar bu seçki təbəqəsi ilə “oyun oynayırlar”, onların arasında ən nüfuzlu, bəlkə də Nümayəndələr Palatasının spikeri Mayk Consondur.
• “Sağ təmayüllü texnokratları” çətin ki, Respublikaçılar Partiyasının ənənəvi seçki dairəsi hesab etmək olar, lakin konkret şəxsiyyətlərdən və ya qarşıya qoyulan məqsədlərdən asılı olaraq, bu təbəqə Respublikaçılar Partiyasının və bu halda prezident Trampın yanında dayanır. Bu təbəqəyə aparıcı texnologiya şirkətlərinin rəhbərləri və bu biznes sektorunun nümayəndələri daxildir. Onlar təbii ki, nüfuzlu və zəngindirlər. Elə hallar var ki, İT sektorunun nümayəndələri özlərini Demokrat Partiyasına daha yaxın hesab edirlər. Lakin hazırda bu sektordan respublikaçıların yanında Elon Mask, David Sachs, Peter Thiel və başqalarıdır.
