Ukrayna hakimiyyəti Qərb müttəfiqlərinin dəstəyini gücləndirmək məqsədilə döyüş meydanından əldə olunan unikal məlumatları strateji “kart” kimi istifadə etməyə hazırlaşır. Vətəninfo.az xəbər verir ki, bu barədə Ukraynanın Rəqəmsal Transformasiya Naziri Mixailo Fedorov Reuters agentliyinə açıqlama verib.
Nazir bildirib ki, Ukraynanın malik olduğu döyüş məlumatları hər bir ölkə üçün əvəzsizdir. “Bu məlumatlar Kiyevin Qərb ölkələri ilə danışıqlarda əlini gücləndirəcək əsas vasitələrdən biridir”, – deyə Fedorov vurğulayıb. O, əlavə edib ki, Ukrayna bu məlumatların paylaşımında hələlik ehtiyatlı davranır və müvafiq siyasət üzərində iş aparılır.
Milyonlarla saatlıq hava çəkilişi
2022-ci ildə Rusiyanın genişmiqyaslı işğalından sonra Ukrayna döyüş meydanından milyonlarla saatlıq hava görüntüləri və statistik məlumat toplayıb. Bu məlumatlar süni intellekt sistemlərinin təlimi üçün olduqca dəyərli sayılır və xüsusilə müdafiə sahəsində qlobal səviyyədə yüksək əhəmiyyət daşıyır.
Reuters qeyd edir ki, 21-ci əsrdə iki qabaqcıl ordu arasında baş verən ən böyük müharibə Ukraynaya Vaşinqtonun etibarlı müttəfiqi kimi özünü təsdiqləmək üçün “misilsiz döyüş məlumatları” əldə etmək imkanı verib.
Dronlar və süni intellekt: cəbhədə texnoloji müharibə
Fedorov bildirib ki, Ukrayna pilotsuz uçuş aparatlarına (PUA) dəstək məqsədilə süni intellekt texnologiyasından fəal şəkildə istifadə edir. Bu sistemlər uzaq məsafəli zərbələrin hazırlanmasında, hədəf aşkarlanmasında və məqsədli zərbələrin planlaşdırılmasında mühüm rol oynayır. Kompüterlər hava və peyk görüntülərini analiz edərək, insanların saatlarla tapmağa çalışdığı hədəfləri saniyələr ərzində müəyyən edə bilir.
Nazirin sözlərinə görə, Ukrayna artıq avtonom fəaliyyət göstərən döyüş dronları üzərində işləyir. Həmçinin, Palantir Technologies şirkətinin süni intellekt texnologiyalarından da istifadə olunur. Bu sistemlər yalnız hərbi deyil, həm də mülki məqsədlər üçün — məsələn, məktəblər üçün sığınacaq yerlərinin planlaşdırılması və minalardan təmizlənmə sahələrinin müəyyənləşdirilməsi üçün tətbiq olunur.
Rusiya hədəflərinin 90%-i dronlarla vurulur
Fedorovun sözlərinə görə, hazırda döyüş meydanında vurulan Rusiya hədəflərinin 80-90%-i dronlar vasitəsilə məhv edilir. Bu rəqəm 2024-cü illə müqayisədə artım göstərir. Belə ki, ötən il bu göstərici Rusiya qoşunlarının 70%-i və texnikasının 75%-i səviyyəsində idi.
Ukrayna müdafiə sənayesinə beynəlxalq maraq artır
Nazir həmçinin qeyd edib ki, Ukrayna beynəlxalq müdafiə şirkətləri üçün sınaq meydançası rolunu oynamağa çalışır. İndiyədək 1000-ə yaxın şirkətdən müraciət daxil olub, onlardan 50 fərqli məhsul artıq Ukraynada sınaqdan keçirilir.
Qeyd edək ki, Ukraynanın “General Cherry” adlı dron istehsal şirkəti müharibənin əvvəlində ayda 100 ədəd pilotsuz uçuş aparatı istehsal edirdisə, hazırda bu rəqəm minlərlə vahidə çatıb. Fabrikin yeri təhlükəsizlik baxımından məxfi saxlanılır və tez-tez köçürülür.
ABŞ-ın sabiq prezidenti Donald Tramp da daha əvvəl bəyan etmişdi ki, Amerikalı mütəxəssislər Ukraynadakı dron müharibəsini çox diqqətlə öyrənir və bu təcrübə gələcək münaqişələrdə tətbiq oluna bilər.
