Prezident İlham Əliyevin “Dünya düzəninin yenidən düşünülməsi: Çağırışların fürsətə çevrilməsi” mövzusunda 13 mart 2025-ci ildə keçirilən XII Qlobal Bakı Forumunda etdiyi çıxışı, qlobal və regional məsələlərə dair Azərbaycanın mövqeyini əks etdirən mühüm bir bəyanat idi. Bu çıxış, həmçinin Azərbaycan dövlətinin beynəlxalq aləmdəki rolu, enerji siyasəti, Cənubi Qafqazdakı geosiyasi vəziyyət və ölkənin xarici siyasətinin əsas prinsipləri barədə dərindən düşünülmüş bir təhlil təqdim edir. Çıxışın təhlilini aşağıdakı əsas istiqamətlərdə təqdim etmək mümkündür:
Prezident İlham Əliyev Qlobal Bakı Forumunun əhəmiyyətini vurğulamaqla, Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin və COP29-un uğuruna diqqət çəkmişdir. Azərbaycanın dünya miqyasında müasir enerji siyasəti ilə qlobal problemlərə töhfə verməsi, ölkənin beynəlxalq münasibətlərdəki güclü mövqeyini təsdiqləyir. Bu kontekstdə, Bakı şəhərinin enerji və ekoloji məsələlərdə beynəlxalq bir mərkəz olaraq qalması vurğulanmış, Azərbaycanın təşkil etdiyi tədbirlərdə beynəlxalq əməkdaşlıq və müzakirələrə diqqət yönəldilmişdir.
Prezident Əliyev, Azərbaycanın enerji sərvətlərindən faydalanaraq yaşıl enerji sahəsindəki irəliləyişləri diqqətə çatdırmışdır. Ölkənin bərpaolunan enerji sahəsindəki hədəfləri, xüsusilə günəş və külək enerjisindən istifadə ilə bağlı gələcək planları, Azərbaycanın qlobal enerji bazarında yalnız neft və qaz ixracatçısı kimi deyil, həm də “yaşıl enerji” istehsalçısı kimi mövqeyini gücləndirəcəkdir. Bu yanaşma, Azərbaycanın enerji siyasətindəki transformasiya və xarici siyasətdəki çevikliyi ilə üst-üstə düşür.
Cənubi Qafqazın geosiyasi əhəmiyyəti, Prezidentin çıxışında xüsusi yer tutmuşdur. Azərbaycan, regionda sülhün bərqərar olunmasında və qarşılıqlı anlaşmaların qurulmasında mühüm rol oynayır. Burada əsas məqam, Ermənistanla olan mübahisələrə toxunulmaqla yanaşı, Azərbaycanın öz ərazi bütövlüyünü təmin etmək və bu yolda beynəlxalq hüququn bərpası üçün mübarizə apardığıdır. Prezidentin çıxışında bu mübarizənin ədalət, beynəlxalq hüquq və ləyaqət naminə aparıldığı ifadə edilir.
Çıxışda, Ermənistanın Azərbaycana qarşı apardığı təcavüzün və işğalçılığın yaratdığı sosial, iqtisadi və mədəni zərərlər açıq şəkildə qeyd edilmişdir. Xocalı soyqırımına və digər müharibə cinayətlərinə dair xatırlatmalar, beynəlxalq ictimaiyyətin bu məsələlərə qarşı daha çox diqqət yetirməsi zərurətini ortaya qoymuşdur. Bununla yanaşı, Ermənistanın müharibəyə hazırlaşması və Fransa kimi ölkələrin onu dəstəkləməsi, regiondakı sabitliyə təhlükə yaradacaq amillərdən biri olaraq qeyd olunmuşdur.
Prezident İlham Əliyev, xüsusən Fransa və ABŞ ilə olan münasibətləri, Azərbaycanın suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə qarşı mütəmadi olaraq ortaya çıxan təzyiqlər kontekstində müzakirə etmişdir. Fransa hökumətinin Ermənistanı dəstəkləməsi və ABŞ Dövlət Departamentinin Azərbaycan əleyhinə təbliğat aparması, Prezident tərəfindən “yalan, saxta xəbərlər” adlandırılmışdır. Bu, Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə qarşılaşdığı siyasi təzyiqləri və bu təzyiqlərə qarşı apardığı mübarizəni əks etdirir.
Azərbaycanın beynəlxalq müstəvidə sülh prosesinə necə yanaşdığı, Prezidentin çıxışında mərkəzi yer tutur. Azərbaycan sülhün təşəbbüskarı kimi, Ermənistanla davam edən müzakirələrdə əsas təşəbbüsləri irəli sürmüşdür. Bu kontekstdə, Azərbaycan ərazisindəki suverenliyini bərpa etdikdən sonra, həm də qonşu ölkələrlə əlaqələri sabitləşdirmək üçün ciddi addımlar atmaqdadır. Ərazi bütövlüyü və beynəlxalq hüququn bərpası istiqamətində əldə edilən irəliləyişlər, Azərbaycanın möhkəm diplomatik strategiyasının nəticəsidir.
Prezidentin çıxışında, Azərbaycanın daxili siyasətinə və suverenliyinə dair bəzi xarici qüvvələrin müdaxiləsi məsələsi də vurğulanmışdır. Bu, xüsusilə ABŞ və Fransa kimi ölkələrin, Ermənistana göstərdikləri dəstək və Azərbaycan əleyhinə təbliğatları ilə əlaqələndirilir. Bu təzyiqlər qarşısında, Prezident Azərbaycan dövlətinin mövqeyini və öz daxili siyasətini hər zaman qorumağa çalışacağını bəyan etmişdir.
Prezident İlham Əliyevin çıxışı, Azərbaycanın müstəqil və beynəlxalq aləmdə etibarlı siyasət yürütməsinin əsas prinsiplərini ortaya qoyur. Dövlətin enerji siyasətindən tutmuş, regiondakı sülh təşəbbüslərinə qədər geniş spektrdəki məsələlərə toxunulmuşdur. Çıxışda qlobal çağırışların ölkə üçün necə fürsətə çevrildiyi, həmçinin Azərbaycanın geosiyasi mövqeyini daha da möhkəmləndirmək istiqamətindəki irəliləyişlər açıq şəkildə ifadə edilmişdir. Bu, həmçinin Azərbaycanın beynəlxalq hüquq və ərazi bütövlüyü məsələlərindəki ardıcıl mübarizəsinin bir təzahürüdür.
