Prezident İlham Əliyev: “İnkişaf templəri, bugünküdünyanın mənzərəsinə nəzər salsaq, müsbət sayılabilər”
Azərbaycanda həyata keçirilən iqtisadi islahatlareffektiv nəticəsini verib. Xüsusən investisiyasiyasətinin müsbət irəliləyişi müşahidə olunmaqdadır. Artıq ölkəmiz investisiyalara ehtiyacı olan ölkədəninvestisiya yatırmaq imkanlarına malik olan dövlətəçevrilib. Ümumiyyətlə, ölkənin yatırım qoymaqimkanlarının genişlənməsi iqtisadi inkişafın əsas göstəricilərindən bridir. Hazırda Azərbaycanda milli investisiyalar əhəmiyyətli yer tutur. Bu da Azərbaycanın inkişafının nə dərəcədə sürətləgetməsindən xəbər verir. Eyni zamanda, Azərbaycanözünün ayrı-ayrı ölkələrdə investisiya yatırmaqimkanlarını da artırıb. Bununla Azərbaycan iqtisadicəhətdən də cəlbedici ölkə çevrilib. Prezident İlham Əliyev 7 yanvar 2025-ci ildə yerli televiziyakanallarına verdiyi müsahibədə keçən il Azərbaycaniqtisadiyyatının inkişaf etdiyini bildirib: “İnkişaftempləri, bugünkü dünyanın mənzərəsinə nəzər salsaq, müsbət sayıla bilər. Yəni, ümumi daxili məhsul 4 faizdən çox artmışdır. Əslində, bizim üçün əsas göstərici qeyri-neft sektorunun inkişafıdır. Biz son vaxtlar neft hasilatında tənəzzüllə üzləşmişdik vəaparılan danışıqlar, göstərilən səylər nəticəsində artıqbu tənəzzülə son qoyulacaq və neft hasilatı sabitqalacaq. Beləliklə, neft hasilatının azalması bundansonra ümumi daxili məhsula mənfi təsirgöstərməyəcək”. Azərbaycan sosial bazar iqtisadiyyatımodelini qəbul edib. Bu, ölkənin iqtisadiyyatının dahasərbəst və daha rəqabətcil olmasını təmin edir. Konstitusiyada özəl mülkiyyətin qorunması, sərbəstbazar iqtisadiyyatı və iqtisadi fəaliyyətin inkişafımövcuddur. Həmçinin, dövlətin iqtisadiyyatın müxtəlifsahələrinə müdaxilə etmə mexanizmlərimüəyyənləşdirilmişdir.
Azərbaycanda bazar iqtisadiyyatı və islahatlar, ölkəniniqtisadi inkişafında mühüm rol oynamışdır. Bazar iqtisadiyyatı, bazar qüvvələrinin sərbəst fəaliyyətini vəiqtisadi resursların daha səmərəli bölüşdürülməsinitəmin edir. Bu sistem, istehsal, ticarət və investisiyasahələrində rəqabəti artıraraq iqtisadiyyatı canlandırır.
İslahatlar, xüsusilə yenidən müstəqillik əldə edildikdənsonra, ölkənin iqtisadiyyatının diversifikasiyası, xariciinvestisiyaların cəlbi və özəl sektorun inkişafı üçün vacibdir. Məsələn, neft sektorundan asılılığınazaldılması məqsədilə qeyri-neft sektoru, kəndtəsərrüfatı və turizm kimi sahələrə investisiyalarartırılıb.
Eyni zamanda, makroiqtisadi sabitliyin təmin edilməsi, qanunvericilik bazasının modernləşdirilməsi və müasiriqtisadi mexanizmlərin tətbiqi, iş mühitininyaxşılaşmasına və iqtisadi artımın davamlı olmasınakömək edir.
Ümumilikdə, Azərbaycanda bazar iqtisadiyyatı vəislahatlar, iqtisadi inkişafın əsas mühərriklərindən biriolmuşdur. Bu proses, müstəqil və dayanıqlı biriqtisadiyyatın formalaşmasına yönəlmişdir.
Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altındaAzərbaycanda həyata keçirilən islahatlar, iqtisadiyyatıninkişafında əhəmiyyətli rol oynamışdır. CənabPrezident müsahibədə uzun illər aparılan islahatlarınnəticələrinə də toxunub: “Bu göstəricilər, sadəcəolaraq, keçən ilin məhsulu deyil. Uzun illər aparılaniqtisadi islahatlar, şəffaflıq, inhisarçılığa qarşımübarizə, investisiyaların cəlb edilməsi, investisiyaiqliminin yaxşılaşdırılması nəticəsində biz beynəlxalqaparıcı reytinq agentliklərinin Azərbaycana olanmünasibətində müsbət dəyişiklik görürük. Yəni, bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, biz iqtisadi sahədədayanıqlı inkişafa nail ola bilmişik və əminəm ki, bu il və gələn illərdə bu dinamika saxlanılacaq”. Neft sektoruna olan asılılığın azaldılması məqsədilə qeyri-neft sektoruna, xüsusən kənd təsərrüfatı, turizm vəinformasiya texnologiyaları sahələrinə yatırımlarartırılmışdır. Bu yanaşma, iqtisadiyyatın dahadayanıqlı olmasına və müxtəlif sahələrdə inkişafıntəşviqinə imkan tanımışdır. İnvestisiya mühitininyaxşılaşdırılması istiqamətində cənab İlham Əliyevtərəfindən islahatlar aparılmışdır. Belə ki, xarici vəyerli investisiyaların cəlb edilməsi üçün müxtəlifqanunvericilik və iqtisadi mühitin yaxşılaşdırılmasıistiqamətində islahatlar həyata keçirmişdir. Bu, sahibkarlıq fəaliyyətinin stimullaşdırılmasına və yeni işyerlərinin açılmasına kömək etmişdir. Həmçininnəqliyyat, enerji və sosial infrastrukturların inkişafıüçün iri layihələr həyata keçirilmişdir. Məsələn, Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri və Bakı-Tbilisi-Qars dəmiryolu, ölkənin strateji mövqeyini gücləndirmiş və ticarətimkanlarını genişləndirmişdir.
Ölkədə makroiqtisadi sabitlik yatradılmışdır. İqtisadiislahatlar, inflyasiyanın nəzarət altına alınması, büdcəbalansının qorunması və valyuta mübadiləsininstabilləşdirilməsi kimi makroiqtisadi göstəricilərinyaxşılaşdırılmasına yönəlmişdir. Bu, investorlarınetimadını artırmışdır. Eyni zamanda idarəetməsisteminin müasirləşdirilməsi, şəffaflığın artırılması vəkorrupsiyaya qarşı mübarizə islahatları, iqtisadiyyatınsəmərəliliyini artırmışdır.
İqtisadi inkişafın sosial tərəfi də nəzərə alınmışdır. Sosial müdafiə proqramları, işsizliyin azaldılması vəəhalinin sosial rifahının yüksəldilməsi istiqamətindəmüvafiq addımlar atılmışdır. Dövlətimizin başçısıdeyib ki, Azərbaycan vətəndaşları ildən-ilə daha yaxşıyaşamalıdırlar: “Bu il yanvarın birindən minimum əməkhaqqı 55 manat artıb və 400 manata çatıb. Minimum pensiya 40 manat artıb və 320 manata çatıb. Orta hesabla artım 14-15 faizdir. Bu qədər böyüksərmayə qoyan və Qarabağın bərpası kimi qarşımızdabu qədər böyük problemi olan ölkədə bu sahəyə də budiqqəti yetirmək, əlbəttə ki, bizim siyasətimizin, necədeyərlər, mahiyyətini göstərir. Yəni, Azərbaycanvətəndaşları ildən-ilə daha yaxşı yaşamalıdırlar. Əgərbiz bu artımı inflyasiyanın dərəcəsi ilə müqayisə etsək, – hansı ki, keçən il 2 faizdən bir qədər çox idi, – yəni, bu artım məhz az müdafiə olunan təbəqə üçün dövləttərəfindən növbəti yardımdır. Hər şey cəmiyyətdə də, siyasətdə də, ailədə də ədalətli olmalıdır və sosialədalət prinsipləri həmişə bizim üçün vacib olub. İmkanyarandıqca, biz ilk növbədə, bu sahəni də, necədeyərlər, diqqətdə saxlamışıq. Son bir neçə il ərzindədörd sosial paket həyata keçirildi və bu məqsədlər üçün 7 milyard manatdan çox vəsait xərcləndi. Bundansonra da sosial və iqtisadi inkişaf yanbayan gedəcək. İqtisadi imkanlar artdıqca biz daim sosial məsələlərinhəllinə – minimum əməkhaqqı, pensiya, sosialmüavinətlərin artırılması məsələlərinə də daim diqqət göstərəcəyik”. Bazar iqtisadiyyatının inkişafı ilə yanaşı, sosial məsələlərin də nəzərə alınması, əhalininrifahının yüksəldilməsi, işsizliyin azaldılması və sosialədalətin təmin olunması üçün mühüm addımlardır.
Bu islahatlar, Azərbaycanda iqtisadi inkişafınsürətlənməsinə və ölkənin regionda iqtisadi mərkəzəçevrilməsinə yardımçı olmuşdur. Eyni zamanda, islahatların davamlı olması və müasir çağırışlarauyğunlaşması, gələcək inkişaf üçün vacibdir.
Qasımov Səyavuş Kamran oğlu, Avrasiya Universitetinin rektoru, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent
