Prezident İlham Əliyev: “Yeni idarəetmə modeliyaradıldı və biz bunun müsbət tərəflərini dərhalgörməyə başlamışıq”
Avropanın enerji təhlükəsizliyi ilə bağlı ölkəmizinmövqeyi aydındır. Azərbaycanın enerji siyasəti bədxahların bununla bağlı tirajlamağa çalışdıqları bütün şübhələri tamamilə alt-üst edib. ArtıqAzərbaycan ümumavropa qaz təchizatçısına çevrilib. Azərbaycan həm regionda təhlükəsizliyin və sülhüntəminatçısısıdır, həm də Avropanın enerji təhlükəsizliyiilə bağlı əhəmiyyətli rol oynayr. Prezident İlhamƏliyev yanvarın 7-də yerli televiziya kanallarınaverdiyi müsahibədə Azərbaycanın Avropadatərəfdaşlarına göstərdiyi dəstək haqqında da danışıb: “Avropa İttifaqının üzvü olan bir çox ölkə hazırda özdaxili qaz istehlakının təxminən yarısını Azərbaycanqazı ilə təmin edir. Qaz ixracımız artır və hazırda, biz, müxtəlif infrastruktur layihələrindən, əsasən, CənubQaz Dəhlizi və onun artırılmasından istifadə edərək, qaz təchizatının coğrafiyasını genişləndiririk. Sonzamanlar Avropada istismara verilmiş yeniinterkonnektorlar vasitəsilə müxtəlif bazarlaraçıxışımız mümkündür.
Bildiyiniz kimi, 2022-ci ildə başlamış Rusiya-Ukraynamüharibəsi nəticəsində Avropaya Rusiyanın qaztəchizatının pozulması zamanı, Avropa Komissiyasıyardım üçün Azərbaycana müraciət etdi. Həmin vaxtAvropa Komissiyasının sədri (Prezidenti) buraya, Bakıya gəldi. Elə bu zaldan çöldə biz Bəyannaməimzaladıq. Biz razılaşdıq və dedik, sizə kömək etməyəvə Avropaya qaz təchizatımızı iki dəfə artırmağahazırıq. Həmin vaxt, Avropa istiqamətində qaztəchizatımız yeddi milyard kubmetr idi. Beləliklə, bunun üzərində işləməyə başladıq. Həmin vaxtdanetibarən qazımızı alan Avropa ölkələrinin sayı artdı. Hazırda onların sayı 10-a bərabərdir. Beləliklə, ümumilikdə 12 ölkə var. Onlardan 10-u Avropaölkəsidir və həmin on ölkədən səkkizi Avropaİttifaqının üzvüdür. Bir sözlə, biz coğrafiyanıgenişləndirdik, qaz həcmini artırdıq. Avropa İttifaqınınüzvü olan bir çox ölkə hazırda öz daxili qazistehlakının təxminən yarısını Azərbaycan qazı ilətəmin edir”.
İqlim dəyişikliyinin təsirlərinə uyğunlaşma, məsələn, daşqınlara qarşı dayanıqlı infrastrukturların tikilməsivə kənd təsərrüfatı sektorunda dəyişikliklərəuyğunlaşmaq, COP29-un əsas məqsədlərindən biridir. Uğurlu bir nəticə olaraq, iqlim dəyişikliklərininzərərlərini azaltmaq üçün ölkələr daha əhatəli vədayanıqlı adaptasiya strategiyaları inkişaf etdirməkmümkündür. Bu baxımdan cənab Prezidentin dediyikimi ölkəmiz üçün COP29 böyük bir çağırış və böyükimkan idi: “Bizim vəzifəmiz bu çağırışı uğuraçevirməkdən ibarət idi. Azərbaycan istixana qazlarınınemissiyası baxımından o qədər də böyük paya sahibdeyil və bu işdə dünyanın bir araya gəlməsində mühümrol oynaya bilməz. Lakin hesab etdik ki, beynəlxalqtəşkilatlarda fəaliyyət təcrübəsi və şaxələndirilmişxarici siyasət bizə körpülər qurmaqda yardımçı olacaq. Yəni, biz hazırlıq işlərinə başladıq və Qlobal Cənubçərçivəsində olduqca fəal iş apardıq. Biz 4 il ərzindəQoşulmama Hərəkatında sədrlik etmişik. Bu, böyükuğur idi və üzv dövlətlərin yekdil qərarı ilə bizimsədrliyimiz daha bir il uzadıldı. Eyni zamanda, Avropasiyasətində fəal iştirak edən bir ölkə kimi AzərbaycanAvropa İttifaqının 10 üzv ölkəsi ilə strateji tərəfdaşlıqhaqqında bəyannamə imzalayıb və qəbul edib. Bizhesab etdik ki, bu iş uğurla nəticələnə bilər”. COP29-da iqlim dəyişikliyinin sosial və iqtisadi təsirlərinə dəxüsusi diqqət yetirilə bilər. İqlim mühacirətininqarşısının alınması, məcburi miqrasiyanın idarəedilməsi və iqlim dəyişikliyindən təsirlənən icmalarındəstəklənməsi məsələləri prioritet ola bilər. COP29-da iqlim dəyişikliyi ilə mübarizə ilə yanaşı təbiətin vəekosistemlərin qorunmasına da diqqət yetiririlir. Burameşələrin kəsilməsinin qarşısını almaq, su qaynaqlarınıqorumaq və bioloji müxtəlifliyi təmin etmək məqsədiləyeni siyasət və proqramların qəbul edilməsi daxildir. Bu da qlobal ekosistemlərin sağlamlığını vədayanıqlılığını qorumağa kömək edəcək.
Azərbaycanın strateji mövqeyi, ölkənin nəqliyyat vəlogistika infrastrukturunun inkişafına böyük önəmverir. Bu, ölkənin qlobal iqtisadiyyatla əlaqələriningücləndirilməsi üçün mühüm rol oynayır. Azərbaycanmüxtəlif beynəlxalq təşkilatlar və ölkələrlə ticarətəlaqələrini genişləndirməyi, sərmayə cəlb etməyi vəiqtisadi diplomatiya siyasətini həyata keçirməyihədəfləyir. Müasir dövrün texnoloji inkişafları, xüsusən də informasiya texnologiyalarının sürətliinkişafı, cəmiyyətdə yeni hüquqi tələblər yaratmışdır. Azərbaycanın Konstitusiyasında, kibercinayətkarlıqlamübarizə, şəxsi məlumatların qorunması və internetazadlığı kimi məsələlər də əksini tapmışdır. İnformasiya texnologiyalarının inkişafı ilə əlaqədarolaraq, şəxsi həyatın qorunması və məlumatlarıngizliliyi məsələləri daha çox ön plana çıxmışdır. Bu, həm yerli qanunvericiliyin, həm də beynəlxalqhüququn tələblərinin Konstitusiyada nəzərə alınmasınıtələb edir.
Hazırda dövrün tələblərinə cavab verən kadr potensialıformalaşdırılır. Ümumi olaraq çevik və işləkmexanizmlər üzərində dövlət idarəçiliyi sistemininyaradılıb. Bu, cəmiyyətin demokratik inkişafının əsasşərtlərindən biridir. İnkişaf etmiş ölkələrin təcrübəsibunu deməyə əsas verir. Prezident deyib ki, yeniidarəetmə modeli yaradıldı və biz bunun müsbəttərəflərini dərhal görməyə başlamışıq: “Son bir neçə ilərzində dövlət şirkətlərində yeni idarəetmə modelitətbiq olunmağa başlanmışdır. İdarə heyətləri yaradıldı, idarə heyətlərinin rəhbərləri vəzifəsinə dövlətməmurları təyin edildi və beləliklə, dövlətşirkətlərindəki problemlər tam açılmışdır. Uzun illərdövlət şirkətləri, əfsuslar olsun ki, təkcə təbii inhisarçıdeyil, eyni zamanda, zərərlə işləyən şirkətlər idi. Bunun bir çox səbəbləri var. Əsas səbəb idarəetmədəolan qüsurlar və pozuntular idi. Buna son qoymaq üçünartıq mənim tərəfimdən belə qərar qəbul edildi vəbütün şirkətlərdə, – onlar çox deyil, haradasa 10-a yaxın dövlət şirkəti var, – yeni idarəetmə modeliyaradıldı və biz bunun müsbət tərəflərini dərhalgörməyə başlamışıq. Yəni, uzun illər ərzində zərərləişləyən, hər dəfə dövlət büdcəsinə, necə deyərlər, müraciət edən SOCAR, məsəl üçün, indi gəlirlə işləyir. Uzun illər ərzində zərərlə işləyən və hər dəfə dövlətdəndotasiya alan “Azərbaycan Hava Yolları” gəlirlə işləyirvə səhv etmirəmsə, keçən ilin gəlirləri bir neçə 100 milyon manat səviyyəsindədir. İndi öz ehtiyaclarınıözü qarşılayacaq. Dəmir yolu idarəsi də, həmçinin. Uzun illər dövlətdən yardım alan, indi təqribən 100-150 milyon manat gəlirlə işləyir və digər şirkətlər. Yəni, bu, birinci mərhələ idi. O sağlamlaşdırma vəkadr islahatı mərhələsi artıq başa çatdı. O ki qaldı, ASKON qurumuna, bunun da məqsədi nəqliyyatsektorunu vahid çətir altında bir platforma kimiyaratmaqdır”. Prezident İlham Əliyev praqmatik liderkimi yeni dünya nizamının inkişaf meyillərini daimanəzərə alır. Belə ki, neftdən qazanılan böyük vəsaitlərilk növbədə insan faktorunun inkişafına yönəldilib. Elmi-texniki tərəqqinin son nailiyyətlərinin tətbiqi yoluilə inkişaf təmin edilib. Respublikamız sürətli iqtisadiinkişaf yolundadır.
Paşa-zadə Kamal Çingiz oğlu
Qara Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət Məktəbinin violonçel ixtisası üzrə müəllimi, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi
