Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenskinin Ağ Evi ziyarət etməsindən sonra Avropa İttifaqının (Aİ) liderləri Ukraynanın mövqeyini mümkün qədər gücləndirmək üçün səylərini artırıblar. Politico-nun məlumatına görə, bu təşəbbüs ABŞ Prezidenti Donald Tramp ilə Rusiya Prezidenti Vladimir Putin arasında gözlənilən danışıqlardan öncə həyata keçirilir.
Politico yazır ki, Avropa liderləri Tramp və Putinin Ukrayna üzrə Avropanın maraqlarına zidd olan sülh razılaşması imzalayacağından ehtiyat edirlər. Bu səbəbdən onlar Ukraynanın danışıqlardakı mövqeyini gücləndirmək üçün üçtərəfli dəstək paketi üzərində razılığa gəlməyə çalışırlar.
Bu paketə aşağıdakılar daxildir:
Ukraynaya hərbi və maliyyə dəstəyinin artırılması,
Yeni, daha sərt anti-Rusiya sanksiyalarının tətbiqi,
Dondurulmuş Rusiya aktivlərinin müsadirə olunaraq Ukrayna üçün istifadəyə verilməsi.
Politico qeyd edir ki, Aİ yaxın vaxtlarda 19-cu sanksiya paketi üzərində razılığa gələ bilər. Bu paket əsasən Rusiyanın hərbi büdcəsinə zərbə vurmaq məqsədi daşıyır və təxminən 140 milyard avro dəyərində dondurulmuş aktivin Ukraynanın xeyrinə istifadəsini nəzərdə tutur.
Trampın son açıqlamaları, yəni münaqişəni indiki cəbhə xətləri üzrə dondurmaq istəyi, Avropada ciddi narahatlıq yaradıb. Politico yazır ki, bu mövqe onun bir ay əvvəlki — “Ukrayna bütün ərazilərini geri almalıdır” — bəyanatından kəskin fərqlənir.
Bəzi Aİ rəsmiləri hesab edirlər ki, Tramp Putinin şərtlərini qəbul etdirmək üçün Ukrayna Prezidenti Zelenskiyə təzyiq göstərə bilər. Onların fikrincə, bu, yalnız Ukrayna üçün yox, həm də Avropanın təhlükəsizliyi üçün fəlakət olar.
Gözlənilir ki, Volodimir Zelenski bu həftə keçiriləcək Avropa İttifaqı Sammitində — ya şəxsən, ya da videobağlantı vasitəsilə — çıxış edəcək və Avropa liderlərinin dəstəyini yenidən təmin etməyə çalışacaq.
Politico-ya danışan mənbələr bildiriblər ki, bəzi Avropa liderləri Zelenskinin Tramp–Putin görüşündə iştirak etməsini və danışıqlar prosesinə cəlb olunmasını lobbiçilik edir.
Tramp və Putin yaxın zamanlarda Budapeştdə görüşməyi planlaşdırırlar. Bu görüşün əsas mövzusu Ukrayna müharibəsinin mümkün sona çatması olacaq.
Politico yazır ki, bu danışıqların ardınca Trampın komandasında Rusiya ritorikasına uyğun bəyanatlar səsləndirilməyə başlayıb – məsələn, Ukraynanın münaqişənin dayandırılması üçün bütün Donbası Rusiyaya verməli olduğu iddia edilir.
Aİ diplomatları arasında Putinin sülh niyyəti ilə bağlı ciddi skeptisizm var. Bir çoxları hesab edir ki, onun Trampla görüş təklifi sadəcə vaxtı uzatmaq və Qərbin təzyiqlərini azaltmaq məqsədi daşıyır.
Zelenskinin ABŞ səfərindən sonra Avropa ölkələri onun diplomatik və hərbi mövqeyini gücləndirmək üçün birləşmiş fəaliyyətə keçiblər. Trampın mövqeyindəki dəyişiklik isə həm Ukraynada, həm də Avropada təhlükəsizlik balansını dəyişə bilər. Gözlər indi Budapeştdə keçiriləcək mümkün danışıqlarda və Zelenskinin Aİ liderlərinə ünvanlayacağı müraciətdədir.
