Yunanıstanda qoyun və keçilər arasında sürətlə yayılan çiçək xəstəliyi səbəbilə yüz minlərlə heyvanın məhv edilməsi ölkənin məşhur feta pendirinin istehsalını və ixracını ciddi şəkildə təhlükə altına salıb.
Vətəninfo.az xəbər verir ki, Thessaly bölgəsinin Karditsa şəhəri yaxınlığında 650 baş qoyunu olan fermer Anastasiya Siourtou bildirib ki, noyabrın 12-də təsərrüfatda qoyun-keçi çiçəyi aşkarlanandan sonra baytarlıq xidmətləri bütün sürünü məhv edib. O, xəstəliyin yaxınlıqdakı başqa bir təsərrüfatdan gizlədilmiş hallar səbəbilə yayıldığını ehtimal edir.
Heyvandarlığı atasından miras alan və özü də baytar olan Siourtou üçün itki yalnız maddi zərər deyil. Onun təsərrüfatından əldə olunan süd feta pendirinin istehsalında əsas xammaldır və ölkədə “ağ qızıl” kimi tanınır. Fermer hadisəni “çox ağır və qəddar” bir proses kimi təsvir edib.
Qoyun-keçi çiçəyi virusu ilk dəfə 2024-cü ilin avqustunda Yunanıstanın şimalında qeydə alınıb və qısa müddətdə bir çox bölgəyə yayılıb. Kənd Təsərrüfatı və Qida Nazirliyinin məlumatına görə, noyabr ayının ortalarınadək 1 702 hadisə təsdiqlənib.
Bir təsərrüfatda virus aşkar olunduqda bütün sürünün profilaktik məhv edilməsi tələb olunur. İndiyədək təxminən 417 min qoyun və keçi kəsilib ki, bu da ölkənin ümumi sürüsünün 4–5 faizi deməkdir.
Yunanıstanda qoyun və keçi südünün 80 faizi feta pendirinin istehsalında istifadə olunur. Avropa Birliyində coğrafi göstərici ilə qorunan “Feta” yalnız Yunanıstanda istehsal edilə bilər. Ötən il ölkə Aİ ölkələrinə 520 milyon avro, İngiltərəyə isə 90 milyon avro dəyərində feta ixrac edib.
Bəzi süd emalı müəssisələri artıq süd çatışmazlığı səbəbilə çətinliklərlə üzləşdiklərini və yaxın zamanda feta təchizatında azalmanın mümkün olduğunu bildirirlər. Mütəxəssislərə görə, südün azalması istehsal xərclərini artıracaq və qiymət artımı qaçılmaz ola bilər.
Thessaly Universitetindən professor Dimitris Gougoulis bildirib ki, südün məhdud olması bazarda feta tədarükünün qorunmasını çətinləşdirir.
Karditsa yaxınlığında yaşayan fermer Tassos Manakasın 873 baş heyvanı oktyabrın 9-da məhv edilib. O, təsərrüfatında boş yemlikləri göstərərək “O gün qanımı kəssəydilər, axmazdı” sözləri ilə durumun ağırlığını ifadə edib.
Hökumət hər baş heyvan üçün 132–220 avro arasında kompensasiya ödəyir, lakin fermerlər bu məbləğin itkiləri kompensasiya etmədiyini deyirlər. Həmçinin hökumətin epidemiya ilə mübarizəyə gec və qeyri-kafi reaksiya verdiyi qeyd olunur. Ekspert Komitəsi ilk hadisədən 14 ay sonra — yalnız 2025-ci ilin oktyabrında yaradılıb. Baytarlıq xidmətlərində kadr çatışmazlığı və karantin tədbirlərinin zəif icrası da tənqid olunur.
Rizomilos kəndindən fermer Haris Seskliotisin təsərrüfatında bir hadisə aşkarlandıqdan sonra 700 qoyun məhv edilib. Bu, onun ikinci böyük itkisi sayılır — 2023-cü ildə Thessaly daşqınlarında da sürüsü tələf olmuşdu.
Boş tövlələrini gəzən Seskliotis vəziyyəti “çox çətin” adlandırıb və başqa iş bilmədiklərini deyib. O, oğlu ilə birlikdə bundan sonra ətlik mal-qara yetişdirməyi planlaşdırır.
