Dünayda və regionmuzda baş verən hadisələr. Vətəninfo.az baş verənlərin qıssa xranalogiyasın təqdim edir:
Türkiyə
Sentyabrın 13-də Türkiyə və Azərbaycanın müdafiə nazirləri arasında telefon danışığı olub və Hulusi Akar Türkiyənin hər zaman “qardaş Azərbaycanın yanında” olduğunu və bundan sonra da Azərbaycana dəstəyini davam etdirəcəyini vurğulayıb.
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ŞƏT sammiti çərçivəsində Əliyevlə Ermənistan-Azərbaycan sərhədindəki vəziyyəti müzakirə edib.
Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan İlham Əliyevin Azərbaycanın Ermənistan ərazisində və sərhəddə hərbi əməliyyatını dayandırması ilə bağlı dediklərini təsdiqləyib.
Bunu Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu deyib. Əgər biz burada davamlı sülh istəyiriksə, Ermənistan təxribatlardan əl çəkməli, həm bizim, həm də Azərbaycan istiqamətində əməkdaşlıq və sülh yolunda səmimi addımlar atmalıdır”.
Türkiyədə interact şirkətinin passiv ekzoskeletinin sınaqları başa çatıb. Artıq ilk nümunələr təhlükəsizlik qüvvələrinə təhvil verilib. İsmayıl Dəmir bununla bağlı yazıb: “Biz passiv ekzoskeletin dizaynını tamamladıq, bunun sayəsində 40 kq-a qədər olan əsgərimizin yükü onun manevrinə minimal təsir göstərməklə 80 faiz yüngülləşir. Interact tərəfindən hazırlanmış sistemin ilk prototiplərini qüvvələrimizə çatdırdıq. Rəy aldıqdan sonra çatdırılmalara başlayacağıq.”
Yunanlar qaçqınları Yunanıstan tərəfinə yönləndirən və daşıyan türk sərhədçiləri ilə bağlı müvafiq videoları elan edir və paylaşır və türk mənbələri, hətta ATS görüntülərindən istifadə edərək, Yunan sərhədçilərinin miqrantları Türkiyənin ərazi sularına qovduğu kadrları diqqətə çatdırır.
Fransa Türkiyəyə SOM qanadlı raketlərini Azərbaycana satmağı qadağan edib. Raketin enerji bloku Fransada istehsal olunduğu üçün Parisin tədarükün qarşısını almaq hüququ var. Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus MiQ-29 qırıcılarının SOM raketlərini daşıya biləcək şəkildə modifikasiya edilməsinə baxmayaraq, bir neçə il əvvəl imzalanmış müqavilə heç vaxt baş tutmayıb. Qeyd edək ki, Türkiyənin “Kale Arge” şirkəti artıq SOM raketlərində istifadə üçün Ktj-3200 reaktiv mühərrikləri hazırlayıb və tezliklə SOM raketlərində istifadə üçün Roketsan şirkətinə tədarük etməyə başlayacaq. Azərbaycan düşmənin hava hücumundan müdafiə sistemlərini deşmək üçün nəzərdə tutulmuş 400-dən çox SOM raketi üçün rəsmi sifariş verib.
Türkiyə və Pakistan ŞƏT sammiti çərçivəsində Rusiyadan qaz tədarükü layihəsi üzərində birgə işləmək barədə razılığa gəliblər. Türkiyə prezidentinin sözlərinə görə, “Pakistan-Rusiya axını”nın infrastrukturunun bir hissəsi artıq Rusiya, Qazaxıstan və Özbəkistanda yaradılıb. Avropa ilə münasibətlərdəki böhran fonunda Rusiya qazı qərbdən cənuba daşınacaq.
Türkiyənin Bayraktar TB2 pilotsuz təyyarələri Afrika Toqoda
Türkiyə rəsmiləri bəyan ediblər ki, ABŞ-ın Kipr Respublikasına silah embarqosunu ləğv etmək qərarı “Kipr probleminin həlli səylərinə mənfi təsir göstərəcək və bu, adada silahlanma yarışına gətirib çıxaracaq, Şərqi Aralıq dənizində sülh və sabitliyə zərər verəcək. ”
İran
İran Ermənistan və Azərbaycanla sərhəddə böyük bir ordu qrupu toplayıb və onların sayının 45-50 min əsgərə çatdırılması planlaşdırılır.
İranla hərbi-texniki əməkdaşlıq uğurla inkişaf edir. Rusiyanın pilotsuz təyyarələrlə problemi yoxdur, onlar bizim üçün ən yaxşısıdır. Rusiya Federasiyasının Hərbi Texniki Əməkdaşlıq üzrə Federal Xidmətinin rəhbəri Dmtri Şuqayev Qərb KİV-lərində yayılan məlumatlara mahiyyətcə cavab verərək deyib ki, Rusiya Silahlı Qüvvələri Ukraynada xüsusi hərbi əməliyyatlar zamanı İranın kamikadze ATS-lərindən fəal istifadə edir. .
İranın nəqliyyat naziri Rüstəm Qasemi və Azərbaycanın baş naziri Şahin Mustafayev Araz çayı üzərində körpünün tikinti işlərinin başlanmasına həsr olunmuş videogörüşdə iştirak ediblər. Bildirilir ki, körpünün uzunluğu 220 metr, eni isə 25 metr olacaq. Tikinti 18 aya başa çatdırılacaq.
Bu barədə İİR Ordusunun Hərbi Hava Qüvvələrinin komandanı bildirib. “İslam Respublikasının doktrinası tamamilə müdafiə xarakteri daşıyır və qonşular əmin olmalıdırlar ki, İranın hərbi imkanları regionun təhlükəsizliyinin təminatıdır və onların əcnəbilərin olmasına ehtiyacı yoxdur”.
Ermənistan və İran minalardan təmizləmə sahəsində əməkdaşlıq haqqında memorandum imzalayıb.
İraq
NATO İraqdakı missiyasını genişləndirmək imkanını nəzərdən keçirir.
Suriya
İsrail Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus 4 F-16 qırıcı təyyarəsi şənbə gecəsi Dəməşq əyalətindəki aviabazalara qanadlı raketlər və idarə olunan bombalarla hücum edib. Suriyanın hava hücumundan müdafiə qüvvələri “Pantsir-S1” və “Buk-M2E” komplekslərindən İsrailə məxsus 2 raket və 6 idarə olunan hava bombasını məhv edib. İsrailin hava hücumları nəticəsində 5 Suriya əsgəri həlak olub. Suriya mənbələri qeyd edir ki, daha əvvəl də hava hücumuna məruz qalmış Dəməşq hava limanının uçuş-enmə zolağı yenidən vurulub.
İsrail Hərbi Hava Qüvvələrinin döyüş təyyarələri Livan səmasında fəaldır. Suriya ərazisinə yeni hücumun həyata keçirilməsi mümkündür.
İsrail
İsrailin baş naziri Yair Lapid Berlinə səfəri zamanı bəyan edib ki, Almaniya İsrail istehsalı olan Arrow 3 zenit-raket komplekslərinin ixracı üçün ilk müştəri olacaq. Lapidin sözlərinə görə, İsrail Almaniyanın yenilənmiş hava hücumundan müdafiə sisteminin formalaşmasında mühüm rol oynayacaq. Arrow 3 kompleksinin radiolokasiya stansiyası eyni vaxtda 12-yə qədər ayrı-ayrı hədəfi aşkar edib izləyə və onlardan birinə 2-yə qədər raket əleyhinə sistem yönləndirə bilir. Aşkarlama məsafəsi 800-900 km-ə qədərdir. Onun hədəfi aşkar edə biləcəyi maksimum radius 100 km, hündürlüyü isə 50 km-dir. Razılaşmanın icrası NATO müdafiə nazirlərinin görüşünün keçiriləcəyi oktyabr ayına qədər təxirə salınıb.
İsrail təhlükəsizlik qüvvələri Quş Danda terror təhlükəsi səbəbindən döyüş hazırlığını artırıb.
İsrail Hərbi Dəniz Qüvvələri milli istehsal olan “Gabriel-5” gəmi əleyhinə raketini sualtı hədəfə ataraq uğurlu sınaq keçirib.
Əfqanıstan
Bir sıra mənbələrin məlumatına görə, İŞİD terror qruplaşmasının Əfqanıstandakı qolu Türkmənistanın enerji infrastrukturu obyektlərinə və Əfqanıstanla sərhəddə türkmən əsgərlərinə hücumlar hazırlayır.
“Polotico” jurnalı yazıb: “ABŞ Özbəkistan və Tacikistana Kabilin süqutu zamanı həmin ölkələrin ərazisinə düşmüş keçmiş Əfqanıstan Hərbi Hava Qüvvələrinin 50-dən çox aviasiya texnikasını təhvil vermək imkanını nəzərdən keçirir. Əvəzində Vaşinqton Düşənbə və Daşkənddən regionda terrorizmlə mübarizədə fəallığı və sərhəddə Talibanın nəzarətini almaq istəyir.
Tacikistan/Qırğızıstan
Tacikistanla Qırğızıstan sərhədində vəziyyət kəskin şəkildə gərginləşib. Qırğızıstan və Tacikistan sərhədlərinin birində Baktens rayonunun Bulak-Baş bölgəsində iki ölkənin sərhədçiləri arasında yenidən atışma olub. Tacikistan sərhədçiləri minaatandan istifadə ediblər.
Tacikistan artıq bir neçə dəfə döyüşlərin başladığı Qırğızıstanla sərhədə zirehli texnika və helikopterlər aparır. Tacikistan 8 hərbçinin öldüyünü, Qırğızıstan 2 hərbçinin yaralandığını bildirir.
Tacikistan Qırğızıstanı iriçaplı silahlardan bir neçə kəndi və onun sərhəd naryadını atəşə tutmaqda ittiham edib. Qırğızıstan da öz növbəsində Tacikistanı müqaviləni pozmaqda ittiham edib.
Qırğızıstan DTK-sı bildirir ki, Tacikistan sərhəd münaqişəsi bölgəsində hərbi texnika toplamaqda davam edir. Tacikistan hərbçiləri sərhəddəki münaqişədə “Qrad” reaktiv sistemləri və aviasiyadan istifadə edir. Öz növbəsində Tacikistan DTK-sı Qırğızıstanın sərhəddəki vəziyyətlə bağlı sülh danışıqları təklifini qəbul etmədiyini açıqlayıb.
Qırğızıstan və Tacikistan prezidentləri regionlardakı dövlətlər arasında sərhədlərdən əlavə qüvvələrin çıxarılması, o cümlədən hazırkı gərginliyin səbəblərinin araşdırılması və demarkasiya və demarkasiya işlərinin sürətləndirilməsi üçün komissiyanın yaradılması barədə razılığa gəliblər. ölkələr arasında dövlət sərhədi.
Tacikistan hazırkı münaqişə zamanı Qırğızıstan helikopter və dronlardan istifadə etdiyini açıqlayıb. Atışmalara görə 20 minə yaxın insan Qırğızıstan ərazisinin dərinliklərinə təxliyə edilib.
Atəşkəs razılaşmasından sonra sərhəddə atışmalar davam edir, tərəflər bir-birini razılaşmaya əməl etməməkdə ittiham edirlər.
Qırğızıstan sərhəd qoşunları Tacikistan Silahlı Qüvvələrinə məxsus döyüş sursatı ilə dolu avtomobili Bayraktar TB2 hücum pilotsuz uçan aparatı ilə məhv edib. Yeri gəlmişkən, Qırğızıstan KTMT-yə üzv ölkələr arasında hərbi münaqişə zamanı Türkiyə istehsalı olan Bayraktar TB2 hücum ATS-dən ilk istifadə edən ölkədir.
Tacikistan hazırkı münaqişə zamanı əsir götürdüyü 4 sərhədçini Qırğızıstan tərəfinə təhvil verib.
Çin
Çin Azərbaycan və Ermənistanı vəziyyətin daha da gərginləşməsindən çəkinməyə çağırıb. Çin Xarici İşlər Nazirliyinin nümayəndəsi Mao Ning brifinq zamanı bildirib ki, hər iki ölkə Çinin dost tərəfdaşıdır. “Ümid edirik ki, tərəflər tezliklə atəşkəs üçün müvafiq konsensusa əməl edəcək və siyasi dialoq vasitəsilə ziddiyyətləri və fikir ayrılıqlarını aradan qaldıracaq”, – Nin bildirib.
Rusiya və Çin Hərbi Dəniz Qüvvələrinin bir qrup gəmisinin Sakit Okean akvatoriyasında birgə patrulu davam edir.
Çin lideri Si Cinpin hesab edir ki, Pekin və Moskva ŞƏT, BRİKS və digər çoxtərəfli mexanizmlər çərçivəsində koordinasiyanı gücləndirməlidir. Rusiya və Çin inkişaf etməkdə olan ölkələrin maraqlarını birgə müdafiə etməlidirlər, Çin Xalq Respublikasının sədri Səmərqənddə keçirilən ŞƏT sammitində bəyan edib.
Çinin xarici işlər naziri Vanq Yi BMT-də Rusiyanı dəstəkləyib və qeyd edib ki, Rusiya BMT Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvüdür və təşkilatda mühüm rolunu davam etdirməlidir. “Heç kim Rusiyanı bu hüquqdan məhrum edə bilməz.
NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq Çini təhlükəsizliyə təhdid adlandırıb.
Sentyabrın 20-də Çin Hərbi Dəniz Qüvvələrinin ən azı üç hərbi gəmisi Tayvan boğazında Amerika və Kanada gəmilərini müşayiət etmək üçün göndərilib.
Çin ABŞ-ın hərbi sənaye korporasiyası Raytheon-un sədri Gregory Hayes və Boeing Defence Space and Security-nin sədri Ted Kohlberg-ə Tayvanla böyük bir müdafiə müqaviləsi imzaladıqları üçün sanksiya tətbiq edib.
ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin direktor müavini Devid Koenin sözlərinə görə, Çin Xalq Respublikasının sədri Si Cinpin Çin ordusu qarşısında vəzifə qoyub: 2027-ci ilə qədər. Tayvanın Çin tərəfindən ələ keçirilməsinə hazırlaşmaq. Bununla belə, ABŞ kəşfiyyatı Çinin yekun qərar vermədiyi qənaətindədir.
Medianın məlumatına görə, Olaf Scholz və Emmanuel Macron, Noyabrda keçiriləcək G20 sammitinə həftələr qalmış Xi Jinping ilə görüşmək üçün təxminən bir həftə ərzində Pekinə ayrı-ayrı səfərlər etməyi planlaşdırır.
NATO
NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq alyansın silah və digər hərbi sərvət ehtiyatlarının Ukraynaya çatdırılması səbəbindən tükəndiyini açıqlayıb. Stoltenberqin sözlərinə görə, NATO ehtiyatlarını artırmaq üçün hərbi istehsalı artırmalıdır. Belə ki, Almaniya artıq Kiyevə silah tədarük etmək imkanının həddinə çatdığını bəyan edib və ABŞ silah ehtiyatlarını artırmaq üçün fəal şəkildə silah istehsalçıları ilə müqavilələr imzalayır.
Estoniyanın baş naziri Kaya Kallas Ukraynadakı xüsusi hərbi əməliyyatı Rusiya əhalisi tərəfindən geniş şəkildə dəstəklədiyi üçün NATO-nu Rusiyaya təzyiq göstərmək üçün bütün mümkün vasitələrdən istifadə etməyə çağırıb.
Bu barədə NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq bildirib. “Biz Rusiya ilə münaqişə axtarmırıq, üzv ölkələrimiz Ukraynadakı münaqişənin tərəfi deyillər, lakin biz üzvlərimizi qorumağa hazırıq”.
KTMT
Sentyabrın 13-də ER baş nazirinin sədrliyi ilə KTMT-nin Kollektiv Təhlükəsizlik Şurasının Ermənistanın xahişi ilə çağırılan fövqəladə iclası keçirilib. Vəziyyəti qiymətləndirmək və dövlət başçıları üçün hesabat hazırlamaq üçün təşkilatın baş katibi Stanislav Zasın rəhbərliyi ilə Ermənistana missiya göndərilməsi qərara alınıb.
General-polkovnik Anatoli Sidorovun rəhbərlik etdiyi KTMT-nin Ermənistandakı missiyasının komandası Azərbaycanla sərhədin bir neçə hissəsində müşahidələr aparıb.
Sentyabrın 17-də Qırğızıstanın təşəbbüsü ilə KTMT-nin baş katibi Stanislav Zas və Qırğızıstan Respublikasının xarici işlər naziri Jenbek Kulubayev arasında telefon danışığı olub. Qırğızıstan Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri baş verən toqquşmalara görə Batken vilayətində Qırğızıstan-Tacikistan sərhədində yaranmış ağır vəziyyət barədə məlumat verib.
2022-ci ilin noyabrında İrəvanda Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının illik sammiti keçiriləcək. Rusiya prezidenti Vladimir Putin bəyan edib. Bundan əvvəl o, Ermənistanla Azərbaycan arasında eskalasiyanı azaltmaq üçün KTMT tədbirlərinin həyata keçirildiyini açıqlamışdı.
Sentyabrın 20-də KTMT-nin baş katibi Stanislav Zasın rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Ermənistana gəlib və ER Təhlükəsizlik Şurasının katibi Armen Qriqoryan tərəfindən qəbul edilib. Regiondakı vəziyyət və hazırkı vəziyyətdə KTMT-nin mümkün gələcək tədbirləri müzakirə edilib.
Nyu-Yorkda keçirilən görüşdə Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatına üzv ölkələrin xarici işlər nazirləri BMT ilə əməkdaşlığı və beynəlxalq təhlükəsizlik məsələlərini, o cümlədən Əfqanıstandakı vəziyyəti müzakirə ediblər”.
Vətəninfo.az İnformasiya Agentliyinin
