Son günlər Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının nəzarəti altında fəaliyyət göstərən, media və telegram kanalları Azərbaycana qarşı təxribatçı yayımlar həyata keçirməklə yanaşı, Azərbaycan dövlətinə və prezidentinə qarşı alçaqca məqalələr yaymaqdadırlar. .Bu kompaniyaya isə,əsasən bütün üzvülərinin Rusiya kəşviyyat oqranlarının əməkdaşları tərəfindən idarə olunan “Siloviki” telegram kanalını öncüllük edir.
Vətəninfo.az xəbər verir ki, “Caliber.az” saytı bununla bağlı geniş və ətraflı məqalə yayımlayıb. Redaksiya olaraq həmin məqaləni istinadla təqdim edirik:
2024-cü il dekabrın 25-də Bakıdan Qroznıya uçan və Rusiyanın hava məkanına fiziki və texniki xarici müdaxilə nəticəsində Aktau şəhəri yaxınlığında qəzaya uğrayan Azərbaycan Hava Yollarına (AZAL) məxsus sərnişin təyyarəsinin mövzusu rus mediasının dilində diqqət mərkəzində saxlanılır.
Azərbaycan tərəfi təkcə mülki təyyarəni atəşə tutan şəxsi deyil, həm də əmri verən şəxsi müəyyənləşdirsə də, Rusiyada gərginlik davam edir. Dəfələrlə qeyd etdiyimiz kimi, Azərbaycan tərəfi ilə həqiqətin üzə çıxarılması və faciə ilə bağlı bütün halların üzə çıxarılması üçün əməkdaşlıq etmək əvəzinə, bəzi rusiyalı həmkarları və müxtəlif Telegram kanallarının administratorları diqqəti əsas səbəblərdən ikinci dərəcəli məsələlərə çevirmək üçün koordinasiyalı səylərə başlayıblar.
Bununla da onlar faktiki olaraq cinayətin ortaqlarına çevrilirlər. Üstəlik, Azərbaycanı, onun xalqını, rəhbərliyini təhqir etməkdən çəkinməyiblər. Söhbət təkcə BAZA Telegram kanalının Qroznı, Rostov-na-Donu və Aktauda təyyarənin ekipajı ilə dispetçerlər arasında rabitə stenoqramının dərc edilməsindən getmir. Qazaxıstanın baş nazirinin müavini Kanat Bozumbayevin yanvarın 24-də dəqiq qeyd etdiyi kimi, “Kimsə internetdə nə isə dərc edibsə, onu həqiqətə çevirmir. Qara qutuların məzmunu ilə nəşr olunanlar arasında ciddi fərq var. Və yayılanlarda nəzərəçarpacaq uyğunsuzluqlar var”. Hətta Azərbaycan sərnişin təyyarəsinin qəzaya uğramasının səbəbləri ilə bağlı yuxarı instansiyaların göstərişi ilə Rusiya KİV-ləri, Telegram kanalları və qondarma “ekspertlər” tərəfindən tələsik yayılan rəvayətlər də, görünür, Moskvanın müəyyən dairələri üçün yetərli deyil. İndi “Siloviki” adlı məşhur bir Telegram kanalı bu təbliğat “döyüşünə” yerləşdirilib. Bu, əvvəllər də qeyd etdiyimiz kimi təəccüblü deyil: Rusiyada bütün anti-Azərbaycan media kampaniyası Federal Təhlükəsizlik Xidməti (FSB) kimi nüfuzlu dövlət strukturları tərəfindən təşkil edilir. Bu yaxınlarda bu kanal yalnız bir yazı deyil, həm də geniş məqalə kimi təsvir edilə bilən bir şey dərc etdi. Yazıda Azərbaycan rəhbərliyini təhqir etməklə yanaşı, dövlətimizə qarşı açıq təhdidlər də yer alırdı. Adətən, biz kanalın adminlərinə (və ya bəlkə də ehtiyatda olan zabitlərə?) bu son yuxarıdan aşağı direktivi başqa bir proqnozlaşdırıla bilən hücum kimi rədd edə bilərdik. Axı, son həftələrdə biz bu təxribatlara qarşı bir növ immunitet formalaşdırdıq. Lakin bu iş fərqlidir – “Siloviki”nin taktikasını AZAL təyyarəsi insidentinə aid əvvəlki anti-Azərbaycan rəvayətlərindən fərqləndirən çoxsaylı, diqqəti cəlb edən “qırmızı bayraqlar”. Bu “Siloviki” təxribatının ilk sətirlərindən başlayaq. Budur birbaşa sitat: “Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Rusiyaya və şəxsən bizim prezident Vladimir Putinə qarşı son açıq-aşkar hücumlarını müşahidə edərək, biz bir sıra xoşagəlməz, lakin vacib nəticələrə gəldik. Birincisi, sırf Rusiya və rus əsgərinin sayəsində yaranan, sağ qalan və mövcud olan bir çox postsovet respublikalarının rəhbərləri qorxu hiss etməyi dayandırdılar. Bu məsələdə aparıcı Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan və adıçəkilən Əliyevdir”. Bəlkə biz və “Siloviki” Telegram kanalı üçün mətn hazırlayanlar paralel kainatlarda yaşayırıq? Prezident Əliyevin harada və hansı çıxışında “Vladimir Putinə hücumları” gördülər? Azərbaycan prezidenti bir dəfə də olsun, heç bir müraciətində Rusiyada “hücum” kimi yozulacaq ən kiçik irad belə səsləndirməyib. Ancaq əsassız iddialar irəli sürməyək, əvəzində Əliyevin dekabrın 29-da Azərbaycan Televiziyasına verdiyi müsahibədən birbaşa sitat gətirək: “Biz Rusiya tərəfinə açıq şəkildə tələblərimizi bildirmişik. Bu tələblər dekabrın 27-də onlara rəsmi şəkildə çatdırılıb. Bunlar nə deməkdir? Birincisi, Rusiya tərəfi öz günahını etiraf etməlidir cəzalandırılmalı, cinayət məsuliyyətinə cəlb edilməli və Azərbaycan dövlətinə, xəsarət alan sərnişinlərə və ekipaj üzvlərinə təzminat ödənilməlidir”.
Hətta bu sözləri böyüdücü şüşə ilə və ya mikroskop altında tədqiq edərkən, onları “hücum” kimi şərh etmək üçün canlı və qeyri-sağlam bir təxəyyül lazımdır. Təbii ki, burada hər hansı “hücum”dan söhbət gedə bilməz – Prezident Əliyev beynəlxalq təcrübəyə və əsas insani ləyaqətə əsaslanaraq, sadəcə olaraq ədalətli tələblər irəli sürdü. Azərbaycan Rusiyadan öz səfirini geri çağırmayıb, Rusiyanın ölkəmizdəki səfiri persona non-qrata elan edilməyib, Bakı hətta Rusiyaya qarşı anti-Rusiya sanksiyalarına və ya siyasi düşərgəyə qoşulmaq barədə düşünməyə eyham vurmayıb, NATO üzvlüyünə doğru yön almaq niyyətini də bildirməyib. Bəs onda, yuxarıda adı çəkilən kanalda yayımın arxasında qulaqları açıq-aşkar görünən siçan paltolu yoldaşlar, “hücumlar” deyilənlər haradadır? Daha da absurd təklif ondan ibarətdir ki, Azərbaycan nədənsə “sırf Rusiya və rus əsgərinin sayəsində yaranıb, sağ qalıb və mövcuddur”. Bizim çox vaxtımız yoxdur, ona görə də biz uzaq keçmişə dalıb kimin birinci gəldiyini – Rusiya və ya Azərbaycanı müzakirə etməyəcəyik. Ancaq bir şey dəqiqdir: biz Rusiyaya və rus əsgərinə görə sağ qalmadıq və inkişaf etmədik. Yeri gəlmişkən, marşal Jukov və Rokossovski bildirirdilər ki, Bakı nefti olmasaydı, Sovet İttifaqı – və ilk növbədə, Qırmızı Ordu Böyük Vətən Müharibəsində qalib gələ bilməzdi. Ancaq bu, tamamilə fərqli və daha ətraflı söhbət üçün bir mövzudur.
Davam edək. Və işlər daha da maraqlı olur. “Azərbaycan 2020-ci ildə İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Rusiya helikopterini vurdu – biz bağışlayırıq; Azərbaycan Rusiyanı dəstəkləyən və öz taleyini Rusiyaya bağlamaq istəyən Artsaxa/Qarabağa blokada tətbiq edir – biz göz yumuruq; Azərbaycan sadiq və əsasən rusdilli erməni əhalisini Qarabağdan çıxarır – biz dözürük; Azərbaycan Rusiya ilə müttəfiqliyə yönəlmiş Qarabağ rəhbərliyini həyasızcasına həbs edir, onların arasında rusiyalı iş adamı və xeyriyyəçi Ruben Vardanyan da var – biz susur,” “Siloviki” yazır. Həqiqətən də 2020-ci il noyabrın 9-da İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Rusiyaya məxsus Mi-24 helikopteri Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin Naxçıvan hissəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən vurulub. Helikopter Ermənistan Hərbi Hava Qüvvələrinə məxsus hərbi təyyarə ilə səhv salınıb. Həmin hadisənin şəraiti hamıya məlumdur: döyüş əməliyyatları gedirdi və Ermənistan tərəfdən gələn helikopter alçaq hündürlükdə, transponderləri söndürülərək sərhədimizə yaxın uçurdu və erməni hərbi karvanını müşayiət edirdi. Lakin noyabrın 10-da Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev Rusiya prezidenti Vladimir Putinə zəng edərək vurulan helikopterin faciəsi ilə bağlı başsağlığı verib. İlham Əliyev faciəvi qəzaya görə üzr istəyib, həlak olanların ailələrinə başsağlığı verib, xəsarət alan pilotun tezliklə sağalmasını arzulayıb. Azərbaycan prezidenti həmçinin ölənlərin ailələrinə və xəsarət alan pilota təzminat ödəməyə hazır olduğunu bildirib.
Prezident İlham Əliyev Prezident Vladimir Putinə məlumat verdi ki, hadisə ilə bağlı Azərbaycan Respublikasının Baş Prokurorluğu tərəfindən cinayət işi açılıb, araşdırma aparılır. Günahkarlar cəzalandırılacaq, nəticələr barədə Rusiya tərəfi məlumatlandırılacaqdı. Eyni şey 2023-cü il sentyabrın 20-də Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində antiterror əməliyyatları zamanı Rusiya sülhməramlılarının həlak olmasına da aiddir. Rusiya sülhməramlı kontingentinə əvvəlcədən xəbərdarlıq edilmişdi ki, antiterror əməliyyatı keçirilən gün sentyabrın 20-də onların yeganə vəzifəsi bazada qalmaq və öz ərazilərini tərk etməməkdir. Kontingentin böyük əksəriyyəti bu “çətin” tapşırığı uğurla yerinə yetirdi. İstisna, xəbərdarlıqlara məhəl qoymayaraq, öz hərəkətlərini Azərbaycan tərəfi ilə əlaqələndirməyən bazanı tərk etmək qərarına gələn bir neçə zabit idi. Döyüş şəraitində icazəsiz istənilən avtomobil avtomatik olaraq hədəfə çevrilir və təəssüf ki, bu zabitlər atəşə tutulub. Məhz buna görə də açıq şəkildə ifadə edildi: çölə çıxmayın. Ertəsi gün prezident Əliyev Rusiya prezidenti Putinlə telefon danışığı zamanı üzrxahlıq edib və hadisə ilə bağlı dərin hüznlə başsağlığı verib. Azərbaycan Prezidenti də mərhumların ailələrinə maddi yardım göstərməyə hazır olduğunu bildirib. Hər iki halda, gördüyümüz kimi, Azərbaycan Prezidenti təkcə müdrik siyasətçi kimi deyil, həm də vicdanlı bir insan kimi çıxış etmişdir. O, dərhal rəsmi üzr istəyib və günahkarlar məsuliyyətə cəlb edilib. Siyasətdə belə üzr istəmək zəiflik əlaməti deyil, yox. Səhvlərini etiraf etmək və üzr istəmək yetkin bir insanın əlamətidir. Münasibətlərimizin müsbət dinamikasını nəzərə alaraq, Rusiya tərəfdən də bunu gözləyirdik. Yeri gəlmişkən, diqqət yetirin – hər iki halda Əliyev hadisənin ertəsi günü Putinə zəng edib. Qarabağla bağlı vəziyyətə gəlincə, deyəsən, post-məqalə müəllifləri 2022-ci ilin fevralında Azərbaycan və Rusiya arasında imzalanmış Müttəfiqlik Əməkdaşlıq haqqında Bəyannamənin bəzi məqamlarını unudublar. Əks halda, onlar xatırlayacaqdılar ki, elə birinci bənddə yazılıb: Rusiya Federasiyası və Azərbaycan Respublikası münasibətlərini müttəfiqlik qarşılıqlı fəaliyyət, müstəqilliyə, dövlət suverenliyinə qarşılıqlı hörmət, iki ölkənin ərazi bütövlüyü və dövlət sərhədlərinin toxunulmazlığı, habelə bir-birinin daxili işlərinə qarışmamaq, bərabərlik və qarşılıqlı fayda, mübahisələrin sülh yolu ilə həlli və güc tətbiq etməmək və ya güc tətbiq etməmək prinsiplərinə riayət etmək. ” Üstəlik, bəyannamənin yeddinci bəndində göstərilir ki, hər iki dövlət tərəflərdən birinin fikrincə, iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlıq və müttəfiqlik münasibətlərinə xələl gətirəcək hər hansı hərəkətlərdən çəkinir. Yaxşı, Moskva bu bəyannaməni unutmuş kimi göründüyü üçün onlara bir neçə hadisəni xatırladaq. Şübhəsiz ki, qeyd etməli olduğumuz şeylər var. Yenə də biz tarixin dərinliklərinə getməyəcəyik, amma həll etməli olduğumuz son hadisələr var.
1987-ci ilin sonu – 1988-ci ilin əvvəli. Sovet mərkəzinin mütləq hərəkətsizliyi ilə yüz minlərlə azərbaycanlının Ermənistandan qovulması. Nə? Məcburi deportasiyanın qarşısını almaq üçün müdaxilə edə bilmədinizmi? Necə ola bilər ki, Moskva bir gün ərzində Azərbaycanda və Ermənistanda rəhbərliyi dəyişdirə bilsə də, silahlı erməni quldurlarını dayandırıb həbs edə bilməyib? Bununla belə, Moskva 1990-cı il yanvarın 20-də Azərbaycan xalqının milli-azadlıq hərəkatını qanla yatırmağa özündə güc tapdı. Təbii ki, faciənin əsas günahkarları – Qorbaçov, Yazov, Rıjkov, Primakov və Lebed artıq sağ deyillər, lakin Bakıda silahsız mülki əhaliyə qarşı güc tətbiq edən aşağı və orta səviyyəli məmurlar hələ də var. Rusiya SSRİ-nin varisi olduğu üçün xahiş edirəm məsuliyyəti öz üzərinə götür, Azərbaycanda günahsız insanları qətlə yetirənlərin siyahılarını ver, Xocalı soyqırımında iştirak etmiş 366-cı alayın əsgərlərini təhvil ver. Azərbaycan Hərbi Prokurorluğu tərəfindən aparılan araşdırmalar bu əsgərlərin Xocalı soyqırımında iştirakını tam təsdiqləyib. Onlara qarşı Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin soyqırım, işgəncə, əhalinin deportasiyası, silahlı münaqişə zamanı beynəlxalq humanitar hüququn pozulması və digər cinayətlər maddələri ilə ittiham olunaraq, müvafiq hüquqi qərarlar qəbul edilib.
Mərhum general Lev Roxlin açıq şəkildə dediyi kimi, Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı Rusiyanın Ermənistana sadəcə olaraq hədiyyə etdiyi milyard dollarlıq silahları da unutmamışıq. Bu silahdan azərbaycanlıları öldürmək, Azərbaycanın şəhər və kəndlərini tutmaq üçün istifadə olunurdu. Bəs rusiyalı jurnalist Aleksandr Nevzorovun yazdığı kimi ermənilərin tərəfində vuruşan Pskov desantları necə? Rusiya belə davranışına görə üzr istəmək istəməzdimi? Yeltsin Rusiyasının Azərbaycanı necə blokadaya almağa çalışdığını da unutmamışıq. 1994-cü il dekabrın 19-da Moskva Bakının Çeçenistana hərbi yardım etdiyini iddia edərək Azərbaycanla sərhədi bağlayıb. Heydər Əliyevin 1996-cı il yanvarın 18-dən 20-dək Moskvaya səfəri zamanı Federal Sərhəd Xidmətinin direktoru Andrey Nikolayevlə görüş keçirildi və tərəflər Sərhəd Xidməti direktorunun müavininin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətinin Azərbaycana göndərilməsi barədə razılığa gəldilər. Aleksey Kozhevnikov, bu “Çeçenistana yardım iddialarını” araşdırmaq. Təbii ki, belə bir sübut olmadığından Rusiya nümayəndə heyəti heç bir sübut təqdim edə bilmədi. Ümumiyyətlə, 1990-cı illər boyu Rusiya Azərbaycanı öz təsir dairəsində saxlamağa, çox vaxt iqtisadi rıçaqlardan istifadə etməyə çalışıb. Azərbaycanı beynəlxalq enerji bazarlarından təcrid etmək cəhdləri də var idi. 2020-ci ildən sonra da Rusiya Qarabağ münaqişəsini dondurmağa cəhd edərək, Üçtərəfli Bəyanatda qeyd olunan bəndlərin həyata keçirilməsinə faktiki mane oldu. Erməni silahlı dəstələrinin Azərbaycan ərazisinə qanunsuz daxil olduğu situasiyalarda Rusiya sülhməramlılarının hərəkətsizliyini xatırlayırıq. Rusiya sülhməramlı kontingenti Ermənistan hərbi birləşmələrinin və separatçı qrupların qalıqlarının, onların zirehli texnikası ilə silah-sursat daşıyan yük maşınlarını və erməni əsgərlərini müşayiət edən fəaliyyətinə praktiki olaraq göz yumdu. Separatçılar istehkam işləri apararkən və Azərbaycan postlarını atəşə tutanda da sülhməramlılar reaksiya verə bilməyiblər.
Bu vaxt sülhməramlı missiyanın komandirləri – əvvəlcə Volkov, sonra Lentsov – zənginləşirdilər. Rusiya sülhməramlıları separatçı qüvvələrin qalıqlarına qaçaqmalçılıq yolu ilə yanacağın daşınması ilə məşğul olub, sonra isə onu satıblar. Rusiya sülhməramlı missiyası daxilində korrupsiya hətta erməni mediası tərəfindən də qeyd olunub. “Hraparak” qəzeti 2023-cü ilin martında yazırdı ki, Rusiya sülhməramlıları Qarabağdakı mövcudluqdan daha çox qazanc əldə etməyə çalışırlar. Məsələn, sülhməramlılar Qarabağa bir yük maşını ilə ərzaq və ya digər malların çatdırılması üçün təxminən 10 000 dollar tələb edirdilərsə, əvvəlki 1000-2000 dollar idi. Onlar hər şeydən pul qazanırdılar – insanların çıxışından tutmuş mal idxalına qədər. Bu, sülhməramlıların maaşına kifayət qədər gəlirli bonus idi.
davam edək.
“Siloviki” Telegram kanalında yazır ki, “Azərbaycan Rusiya ilə müttəfiqliyə yönəlmiş Qarabağ rəhbərliyini həyasızcasına həbs edir, onların arasında rusiyalı iş adamı və xeyriyyəçi Ruben Vardanyan da var – biz susuruq”. uğursuz agentlərini xilas etsə də, Azərbaycan heç kimin onun daxili işlərinə qarışmasına imkan verməyəcək onun məhkəmə sisteminin işi. Yeri gəlmişkən, Vardanyan yenidən “rus iş adamı və xeyriyyəçi” olub? Maraqlıdır. Yada salaq ki, 2022-ci il dekabrın 23-də Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov Azərbaycanın xarici işlər naziri Ceyhun Bayramovla danışıqların yekunlarına dair mətbuat konfransı zamanı əmin edib ki, “Vardanyanın Rusiya ilə heç bir əlaqəsi yoxdur, Rusiya hakimiyyətinin də onunla heç bir əlaqəsi yoxdur. Öz xahişi ilə prezidentin sərəncamı imzalanıb və o, artıq Rusiya vətəndaşı deyil”. Hmm, görünür, sovet dövründən qalma ənənə, OGPU/NKVD/MGB/KQB (gizli polis) tez-tez xarici işlər nazirliyini xaricdəki əməliyyatları ilə bağlı qaranlıqda saxlayırdı, müasir Rusiyada da davam edir. Gördüyümüz kimi, Azərbaycan da istəsə, Rusiya ilə bağlı çox xoşagəlməz nəticələrə gələ bilər. Belə görünür ki, Rusiya Azərbaycanla münasibətləri də daxil olmaqla, imperiya ambisiyaları ilə yaşamaqda və hərəkət etməkdə davam edir. Bunun Moskvanın öz maraqlarına xidmət edib-etməməsi, xüsusən də onsuz da təhlükəli vəziyyəti nəzərə alsaq, böyük sual olaraq qalır. Qoy Moskvada olanlar başqa bir kritik sual üzərində düşünsünlər: daha vacib olanı – ədalətli və hörmətli davranış prinsiplərinə əsaslanan aşkarı etiraf etmək və Bakının ədalətli tələblərini yerinə yetirmək, yoxsa Azərbaycan-Rusiya münasibətlərində onsuz da böyüyən çatları qəsdən genişləndirməkdə israrlı olmaq. bu, hazırda Rusiya ilə əksər Qərb ölkələri arasında mövcud olan uçurum kimi keçilməz uçuruma çevrilir?
