35 ilə yaxındır ki, Azərbaycanın taleyi Heydər Əliyev adlı dahi, təcrübəli dövlət xadimi, dahi rəhbərlə bağlıdır. Müstəqil Azərbaycan dövlətinin inkişaf və tərəqqi yolunda ümummilli lider Heydər Əliyevin zəngin irsi indiki və gələcək nəsillər üçün əvəzsiz sərvət, böyük iftixar və qürur mənbəyidir. Bu irsi araşdırmaq və təbliğ etmək hər birimizin məsuliyyətli və şərəfli borcudur. 1969-1982-ci illər ümummilli lider Heydər Əliyevin müdrik rəhbərliyi, həyata keçirilən düşünülmüş və məqsədyönlü tədbirlər sayəsində Azərbaycanda dirçəliş dövrü kimi tanınıb. 1970-1980-ci illər özünün fərqli və fərqli xüsusiyyətləri ilə seçilən Azərbaycanın ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi və mədəni inkişafında mühüm tarixi dövr təşkil edir. Bu müddət ərzində həyata keçirilən tədbirlər Ümummilli Liderin adı və fəaliyyəti ilə bağlıdır.
Ümummilli lider bacarıqlı, təcrübəli dövlət başçısı və yetkin siyasətçi kimi bir sıra çətin və mürəkkəb vəzifələrin öhdəsindən uğurla gəlmək bacarığını nümayiş etdirmişdir. Onun Azərbaycana rəhbərlik etdiyi dövrdə bütün sahələrdə ölkəmizin milli maraqlarının qorunması istiqamətində bir sıra mühüm təşəbbüslər irəli sürülüb. Bu nailiyyətlər o vaxtkı Ümummilli Liderin liderliyi və dəyərləri sayəsində mümkün olub.
Azərbaycan Respublikası 1991-ci il oktyabrın 18-də müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra öz dövlətçiliyini inkişaf etdirmək və möhkəmləndirmək üçün tarixi imkanlar əldə etmişdir. Belə bir şəraitdə ən mühüm məsələ milli dövlətçilik prinsiplərinə əsaslanan yeni xarici siyasət yolunun yaradılması və həyata keçirilməsi olmuşdur. Ermənistanın Azərbaycana qarşı əsassız ərazi iddiaları ilə Dağlıq Qarabağda başlayan erməni separatizmi, o cümlədən hərbi təcavüzün daha da genişlənməsi ölkəmizi nəinki ciddi siyasi və iqtisadi problemlərlə üz-üzə qoydu, həm də xarici siyasətimizin qarşısında duran mühüm vəzifələri önə çəkdi. Ermənistanın ölkəmizə qarşı silahlı təcavüzünün qarşısını almaq, onun dəhşətli nəticələrini aradan qaldırmaq, dövlətimizin ərazi bütövlüyünü və təhlükəsizliyini qoruyub saxlamaq, siyasi və iqtisadi cəhətdən dünyaya inteqrasiya etmək üçün düşünülmüş, ardıcıl və fəal xarici siyasət mühüm əhəmiyyət kəsb edirdi.
1993-cü ilin ikinci yarısında ümummilli lider Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışı Azərbaycanda müstəqil dövlətçilik konsepsiyalarının formalaşmasına şərait yaratdı. Bundan sonra Azərbaycanın xarici siyasətində mövcud şərait nəzərə alınmaqla və ölkəmizin milli maraqlarının müdafiəsinə yönəlmiş əməli islahatlar aparıldı. Həmin dövrdən Ümummilli Liderin adı və fəaliyyəti bizim xarici siyasətimizlə bağlıdır. Ümumilli Lider Heydər Əliyevin xarici siyasətinin birinci xətti dövlətçiliyə dair geniş biliyə əsaslanaraq dövlətimizin yeni xarici siyasət yolunun əsas istiqamətlərini müəyyən edərək bir sıra ən mühüm və təxirəsalınmaz vəzifələrin həllindən ibarət idi.
Bu vəzifələrdən ən mühümü Azərbaycanın dünya miqyasında təcrid olunmasını aradan qaldırmaq, ölkəmizlə bağlı ictimai rəyi aradan qaldırmaq, respublikamızı əhatə edən informasiya blokadasını yarmaq, xalqımızın əsl davasını bütün dünyaya çatdırmaq idi. Nəticədə yeni xarici siyasət yolu ilk növbədə müharibənin dayandırılmasını və sülh şəraitinin yaradılmasını tələb edirdi. Bu məqsədlə 1994-cü ilin mayında Ermənistanla barışıq, qeyri-qanuni silahlı qoşunların çıxarılması, daxili sabitliyin bərpası istiqamətində görülən tədbirlər yeni xarici siyasətin ardıcıl surətdə həyata keçirilməsi üçün lazım olan əmin-amanlıq şəraiti yaratdı.
Ümummilli Lider çox bacarıqlı, yüksək təcrübəli dövlət başçısı və yetkin siyasi xadim kimi bu tələbkar və mürəkkəb vəzifələrin öhdəsindən uğurla və böyük səriştə ilə gəlmək qabiliyyətini sübut etdi. İkitərəfli və çoxtərəfli siyasi əlaqələrin gücləndirilməsi istiqamətində görülən tədbirlər ölkəmizin qlobal birliyə sistemli inteqrasiyası üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu baxımdan 1994-cü il sentyabrın 20-də Xəzər dənizinin Azərbaycan hissəsindəki neft ehtiyatlarının istismarına dair imzalanmış “Əsrin Müqaviləsi” ölkəmizin dünya dövlətləri ilə əlaqələrinin dərinləşməsinə və bu sahədə əməkdaşlığın möhkəmlənməsinə böyük təkan vermişdir. Sonrakı illərdə “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması və bir sıra neft müqavilələri Azərbaycanın beynəlxalq birliyə daxil olmasını sürətləndirdi. 1998-ci il sentyabrın 7-8-də keçirilən Tarixi Böyük İpək Yolunun Bərpası üzrə Bakı Beynəlxalq Konfransında 32 ölkədən nümayəndə iştirak edirdi. Azərbaycanın xarici siyasətinin ən mühüm nailiyyətlərindən biri Azərbaycanın rəsmi şəxslərinin də iştirak etdiyi Tarixi Böyük İpək Yolunun bərpasına dair Bakı Beynəlxalq Konfransıdır.
Azərbaycan Dillər Universiteti
Lalə Əliyeva
