Vətəninfo.az xəbər verir ki, İzmirdə keçirilən tədbirdə Qarabağ zəfəri, Rəvan həsrəti, Zəngəzur haqqında geniş danışılıb.
Konfrans “Bu, sadəcə bir tədbir deyil, bir xatirənin dirilməsidir” sözləri ilə başlayıb.
Azərbaycan Respublikası Qeyri Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin dəstəyi və Azərbaycan Media Araşdırma və Monitorinq Mərkəzinin layihəsi çərçivəsində keçirilən konfransın əsas patniyorları isə “Azərbaycan Türklərinin Dostluq Dərnəkləri Federasiyası, və “Avropa Jurnalistlər Dərnəyi olub. Qeyd edək ki, “Türk dünyasının Qərbi Azərbaycana baxışı və Qərbi Azərbaycana qayıdışı və Alim Əli Türkünün xatirəsi” adlı tədbir. Bornova Bələdiyyəsinin ev sahibliyi edib və konfrans “Dramalılar Köşkü”də baş tutub.
“Bizə Qarabağı bəxş edən Qafqaz Boz Qurdu İlham Əliyevə salamlar”
İzmir Şəhər Şurasının sədri Özgür Topaç, Bornova Bələdiyyə sədrinin müavini Cem Arıkan, müxtəlif siyasi partiyalar, qeyri-hökumət təşkilatları nümayəndələri və çoxlu qonağın qatıldığı konfransda çıxış edən Avropa Jurnalistlər Assosiasiyasının İdarə Heyətinin üzvü Bora Koçu tədbirə dəstək olan qurumlara təşəkkür edib, daha sonra Qarabağ Zəfərinə toxunub. Bu qələbənin təkcə Azərbaycan üçün deyil, bütün türk dünyası üçün tarixi dönüş nöqtəsi olduğunu vurğulayan Koçu, Heydər Əliyevin “İki dövlət, bir millət” kəlamını xatırlatdı və bu sözləri söylədi:
“Azərbaycanın Qarabağda apardığı mübarizə hamımız üçün qürur mənbəyidir. Biz Qarabağın ağrısını, sevincini illərdir sədrimiz İsa bəyin dilindən eşitmişik. Xocalı hələ də qəlbimizin ən dərin yerində yaradır. Amma azad Qarabağ indi bizimdir. Bu anım təkcə keçmişə dönüb xatırlama deyil, deyil, həm də şərəfdir”.
Koçu çıxışını “Bizə Qarabağı bəxş edən Qafqaz Boz Qurdu İlham Əliyevə salam olsun” sözləri ilə yekunlaşdırıb.
“Bu görüş təsadüfi deyil, yaddaşın dirilməsidir”
Azərbaycan Türkləri Dostluq Dərnəkləri Federasiyasının sədri İsa Ambarcı çıxışında Qərbi Azərbaycan məsələsini təkcə siyasi məsələ deyil, həm də tarixi-mədəni yaddaş kimi müəyyənləşdirib.
“Qərbi Azərbaycan sadəcə bir coğrafiya deyil. Bu, bizim kökümüz, keçmişimiz, ruhumuzdur. Bu xatirəni yaşatmaq üçün illərdir meydanlarda olmuşuq. 50 min insan üçün tədbirlər təşkil etmişik, qırğınların unudulmasına imkan verməmişik, unudulmasına imkan verməyəcəyik” Ambarcı vurğulayıb.
Zəngəzur dəhlizinin türk dünyasının birləşməsi üçün strateji addım olduğunu bildirən Ambarcı sözlərini belə davam etdirdi: “Zəngəzur sadəcə bir yol deyil, bir idealın təcəssümüdür. Tarixin qopduğu bağı yenidən bərpa etmək istəyirik. Heç kimin torpağında gözümüz yoxdur, özümüzə aid olanı istəyirik”.
Rəvan (indiki İrəvan) üçün söylədiyi duyğulu cümlələrlə salonda dinləyicilərin çoxunu heyran edən Ambarcı çıxışını bu sözlərlə yekunlaşdırdı: “Ola bilsin ki, mən bu gün İğdırda doğulmuşam, amma anam, əcdadım, babam Revandandır.. Qəbirlərə baş əyməmək, o beş milyon türkün izlərinə toxunmamaqdan daha asan deyil. İrəvan b zim yaddaşımızdır, kimliyimizin köküdür”.
Ambarcının çıxışından sonra İrəvan xanlığından türklərin izlərini və ermənilərin yer adlarını necə erməniləşdirdiyini əks etdirən videoçarx nümayiş olunub. Sənədlər, xəritələr və vizual görüntülərlə təqdim olunan videoçarx konfrans iştirakçılarının böyük marağına səbəb olub.
“Bu torpaqlar münaqişə deyil, geri qaytarılma məsələsidir”
Azərbaycan Media Araşdırma və Monitorinq Mərkəzinin prezidenti Zaur Qaripoğlu çıxışında Ermənistan sərhədlərinin tarixən Azərbaycan türklərinin vətəni olduğunu vurğulayıb. “Bu, sadəcə olaraq münaqişə məsələsi deyil, geri qayıtmaq hüququdur. Biz zorla sürgün edildiyimiz evlərə və məzarlara qayıtmaq istəyirik. Bu, bizim insan hüququmuzdur”.
Zəngəzur dəhlizinin sovet dövründə Türkiyə ilə Azərbaycan arasında əlaqələri kəsmək üçün yaradıldığını deyən Qaripoğlu Stalin dövründə “türk” kimliyinin sıxışdırıldığını da xatırladıb: “Biz azərbaycanlı deyilik, biz Azərbaycan türküyük, dilimiz türkcədir. Bizə kimliyimizi unutdurmaq istəyirdilər, amma biz Qarabağda vətənimizi unutdurmaq istəyirdilər, biz Qarabağda birliyimizi unutdursaq, Qarabağda da qalib gələcəyik. Bu, bir millətin vicdan məsələsidir”.
“Qəbirə baş əyə bilməməkdən daha ağır nə ola bilər?”
Jurnalist və yazıçı Nigar Ögeday çıxışında Qərbi Azərbaycandan sürgün edilənlərin yaşadıqları iztirabların şahidi kimi danışıb. 1988-ci ildə gənc yaşlarında ailəsi ilə birlikdə kəndini tərk etmək məcburiyyətində qaldığını izah edən Ögeday, sovet əsgərlərinin “Ermənilər gəlir, köçməsəniz yandıracaqlar” deyərək xalqı zorla sürgün etdiyini bildirib.
Qadınlara qarşı zorakılıq və qətliamları da xatırladan Ogeday bu cümlələrlə diqqət çəkib: “Bu hadisələr təkcə statistika deyil. Babalarımızın, nənələrimizin məzarları dağıdılıb. Artıq hər bayramda ziyarət etdiyimiz qəbirlər yoxdur. Bu, təkcə fiziki qırılma deyil, tarixi və mədəni bir qopmadır”.
Ogeday, Ermənistanda türk kəndlərinin, məzar daşlarının, məscidlərin sistematik şəkildə dağıdıldığını açıqladı və sözlərini belə yekunlaşdırdı: “Evlərimizi dağıtdılar, məzar daşlarımızı çaya atdılar. İndi beynəlxalq hüquq işə düşməlidir. Çünki o torpaq mənimdir, bizimdir. Bir gün yenə məhəlləmizin səmasında çay içəcəyik”.
Tədbirdə Azərbaycan xalq ədəbiyyatının önəmli adlarından olan Aşık Əli Əsgərin həyat və yaradıcılığı da anılıb. Proqramın aparıcısı olan teatr artisti Roza İbadova Kocamaz səhnədəki tamaşası ilə Aşık Əli Əsgərin şeirlərini canlandırıb.
Konfransın sonunda İsa Ambarcı, İzmir Şəhər Məclisinin sədri Özgür Topaç ve Bornova Bələdiyyə sədrinin müavini Cem Arıkana mükafatlar təqdim edilib .Eyni zamanda 2020-ci ildə Qarabağ müharibəsində həyatlarını itirərək şəhid olan Azərbaycan əsgərlərinin anısına əbədiləşən Xarı bülbül nişanları hər iki iştirakçının sinəsinə taxılıb.
İstinad: egeyenises.com
