Tbilisi Ermənistan-Azərbaycan arasında növbəti eskalasiyanı həyəcanla izləyir, istisna etmir ki, əgər Rusiya hərbi əməliyyatların bərpa olunacağı təqdirdə müttəfiqi İrəvana köməyə gəlmək qərarına gəlsə, onda Gürcüstan da dolayısı ilə münaqişəyə cəlb oluna bilər. Gürcüstanlı müstəqil analitik Zaal Anjaparidzenin dediyi kimi, Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin bu dəfə gərginləşməsinin səbəbi, yəqin ki, Azərbaycanın Naxçıvana dəhlizdən keçmək və bununla da Türkiyə ilə ümumi sərhəd əldə etmək istəyi olub.
Vətəninfo.az xəbər verir ki, bu fikirlər ritmeurasia.org saytında “Ermənistan-Azərbaycan eskalasiyası” Gürcüstandan baxış sərlövhəli məqalədə qeyd edilir. Məqalədə Gürcüstanlı müstəqil analitik Zaal Anjaparidze istinadən qeyd edilir ki,görünür, Bakı Rusiyanın hazırda əsas diqqətini Ukraynaya yönəltməsindən və KTMT vasitəsilə Ermənistanı dəstəkləməyə o qədər də meylli olmamasından istifadə etmək qərarına gəlib: “Tərəflərin bir-birini təxribatda ittiham etməsi isə əvvəllər müşahidə etdiyimiz adi təcrübədir”. Qərbin Qafqaz regionu ölkələrinə qarşı fəallığının artmasına, Aİ nümayəndələrinin bəyanatlarına, xüsusən də Çarlz Mişelin səylərinə gəlincə, Zaal Anjaparidze onlara skeptisizmlə baxır və xatırladır ki, Gürcüstanda analoji cəhdlər keçmişdə səmərəsiz olub.
“Mən Avropa İttifaqının vasitəçilik səylərinə inanmıram, çünki bu səylər effektiv olsaydı, əlbəttə ki, silahlı münaqişələr olmazdı. Proses diplomatik xarakter daşıyacaq. Və hətta Naxçıvan anklavına dəhliz məsələsi də döyüş meydanında deyil, danışıqlar masası arxasında həll olunacaqdı. Lakin Çarlz Mişel o qədər də yaxşı vasitəçi deyil”, – deyən analitik qeyd edib ki,Avropa Şurası prezidentinin vasitəçilik səyləri uğursuzluğa düçar olub və son hadisələr göstərir ki, Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh gətirməli olan əvvəlki razılaşmalar indi bağlanıb. Anjaparidzenin sözlərinə görə, sentyabrın 14-də tərəflər arasında əldə olunan atəşkəs razılaşması müvəqqəti hadisədir, çünki əsas məsələ həllini tapmayıb. “Nə qədər ki, Azərbaycanla ümumi sərhədə malik olmaqda maraqlı olan Azərbaycan və Türkiyə Naxçıvana girməsələr, onlar təbii olaraq dayanmayacaqlar və Ərdoğan-Əliyev cütlüyü öz maraqlarını irəli sürməyə davam edəcək”, – Anjaparidze izah edib. Rusiyaya gəlincə, gürcü ekspertin fikrincə, o, Ermənistanı hərbi cəhətdən müdafiə edə bilməyəcəyi mənasında çox zəif vəziyyətdə qalıb.
“Rusiya Azərbaycanla mübahisə etmək istəmir, çünki bu, avtomatik olaraq Türkiyə ilə münasibətlərdə problemlər yaradacaq. Ona görə də indi Moskva tərəddüd edir və vəziyyətdən minimal itkilərlə çıxmağa çalışır”, – Anjaparidze bildirib. Azərbaycan isə gürcü ekspertin fikrincə, xüsusilə Aİ ilə enerji daşıyıcılarının tədarükünün ikiqat artırılmasına dair saziş imzaladıqdan sonra regionda əhəmiyyətli oyunçuya çevrilib və öz ətrafında bir növ qoruyucu zona yaradıb. Anjaparidzenin sözlərinə görə, Ermənistan çox acınacaqlı vəziyyətə düşüb və xaricdəki böyük diasporunun dəstəyini və köməyini almağa ümid edir.
“Toqquşmalar başlayan kimi Paşinyan ilk növbədə Blinkenə, daha sonra Makrona, yəni böyük və nüfuzlu erməni diasporunun olduğu ölkələrin rəhbərlərinə zəng edib. Nəhayət, Pelosinin Ermənistana səfəri erməni diasporunun təsiri altında baş tutub. Və bu mənə onun Tayvana səfərini xatırlatdı. Hərbi əməliyyatlar fonunda onun İrəvana nümayişkaranə səfəri Ermənistana dəstək jestidir. Bunda açıq şəkildə erməni diasporunun da rolu olub”, – analitik hesab edir. Anjaparidzenin sözlərinə görə, hadisələrin gələcək inkişafı daha çox Paşinyanın hakimiyyətdə qalıb-qalmayacağından asılı olacaq. “Son bəyanatına əsasən, Paşinyan Qarabağı Azərbaycana qaytarmağa meyllidir, çünki beynəlxalq ictimaiyyət Qarabağı Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi kimi tanıyır. Əgər belədirsə, o zaman Ermənistan silahlı qüvvələrini oradan çıxarmalı və bunun müqabilində orada qalan erməni əhalisinin təhlükəsizliyi və hüquqlarının müdafiəsi üçün güclü təminatlar almalıdır. Son məlumatlara görə, Qarabağdan erməni əhalisinin mühacirəti var. Amma orada qalacaq ermənilərin hüquqlarının müdafiəsinə ehtiyacı var. Və burada sual yaranır ki, Rusiya bu məsələdə hansı rol oynaya bilər və Avropa İttifaqı buna necə töhfə verəcək”, – analitik bildirib. O, Qarabağ Bakının nəzarətinə qayıdanda oradakı erməni əhalisinin hüquqlarının pozulmaması üçün Azərbaycana müəyyən təzyiqlər ediləcəyini istisna etməyib. Anjaparidzenin sözlərinə görə, əgər Paşinyan buna baxmayaraq, Qarabağın Azərbaycana qaytarılması barədə qərar qəbul edib sənədi imzalasa, o zaman Ermənistanın Rusiya asılılığından azad olunması istiqamətində addım atacaq.
“Beləliklə, Paşinyan o mənada böyük və ciddi addım atacaq ki, Ermənistan artıq Rusiyadan o qədər də asılı olmayacaq, çünki Ermənistanın Qarabağla bağlı mövqeyinə məhz Rusiyanın dəstəyi töhfə verib. O dəstək zəifləyən kimi bu gün gördüyümüz nəticələr oldu”, – ekspert izah edib. Ermənistan-Azərbaycan arasında növbəti eskalasiya olacağı təqdirdə Gürcüstan üçün mümkün təhlükəyə gəlincə, Anjaparidzenin fikrincə, bu, Rusiya Gürcüstandan Ermənistana qoşun və hərbi texnikanın daşınması üçün yol tələb edərsə ola bilər. Və bu, Gürcüstan üçün çox xoşagəlməz ssenari olacaq. Lakin Tbilisidə hadisələrin belə inkişafının baş verməyəcəyinə ümid edirlər.
