Bağdad Universiteti ilə əməkdaşlıq edən alim Luis Enrike Ximenez min il ərzində itirilmiş mətni yenidən kəşf edib. Bu kəşflə bağlı məqalə İraq jurnalında dərc olunub.
“Bu, Babili bütün əzəməti ilə təsvir edən və onun sakinlərinin, kişilərin və qadınların həyatına fikir verən valehedici himndir” deyir Jimenez.
Babil eramızdan əvvəl 2000-ci ildə Mesopotamiyada qurulmuşdur. Dünyanın ən böyük şəhəri olaraq, bu gün dünya ədəbi irsimizin bir hissəsini təşkil edən əsərlər istehsal edən bir mədəni metropol idi.
Babil mətnləri gil lövhələr üzərində mixi yazı ilə yazılmışdır ki, onlar da indiyədək ancaq fraqmentlər şəklində qalmışdır. Bağdad Universiteti ilə əməkdaşlığın məqsədlərindən biri məşhur Sippar Kitabxanasından yüzlərlə mixi lövhənin deşifrə edilməsi və gələcək nəsillər üçün mühafizə edilməsidir.
Ənənəyə görə Nuh gəmiyə girməzdən əvvəl onları tufandan burada gizlədib. Babil Elektron Kitabxanası platformasında Enrike Ximénez bu günə qədər bütün dünyada aşkar edilmiş mixi yazının bütün fraqmentlərini rəqəmsallaşdırır və bir-biri ilə əlaqəli parçaları deşifrə etmək üçün süni intellektdən istifadə edir.
Lüdviq Maksimilian Universitetinin Assuriya Tədqiqatları İnstitutunun qədim Yaxın Şərq ədəbiyyatı professoru Jimenez, “Süni intellektlə işləyən platformamızdan istifadə edərək, biz yeni kəşf edilmiş himnlə bağlı daha 30 əlyazmanı müəyyən edə bildik, bu, əvvəllər onilliklər çəkəcəkdi” dedi.
Bu əlavə mətnlərlə alimlər bir hissəsi əskik olan gil lövhənin üzərində yazılmış himni tam olaraq deşifrə edə bilmişlər.
Eramızdan əvvəl I minilliyin əvvəllərinə aid olduğu güman edilən himn 250 misradan ibarətdir.
“Bu əsəri öz şəhərini izzətləndirmək istəyən Babil sakini yazıb. Müəllif şəhərin tikililərini, eləcə də Fəratın sularının bahar gətirdiyini, tarlaları necə yaşıllaşdırdığını təsvir edir. Bu, daha da təsir edicidir, çünki salamat qalmış Mesopotamiya ədəbiyyatı təbiət hadisələrinin təsvirində xəsisdir”, – Ximenez qeyd edib.
Qədim Babil şəhərinin xarabalıqları İraqın paytaxtı Bağdaddan təxminən 85 kilometr cənubda yerləşir. Onlar YUNESKO-nun Ümumdünya İrs Siyahısına daxildir.
